Fundur 29.jan., 1866
Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1861-1866
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 29. janúar 1866
- Ritari: Matthías Jochumsson
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti
Lbs 487_4to, 0005r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 1 (Lbs 487_4to, 0005r)
1866
Fundur haldinn 29. janúar mán.
frummælandi Sveinn Skúlason
andmælendur Gísli Magnússon &
Páll Melsted. Ummræðuefnið var
"Om hundred aar
er althing glemt."
Hann tók fram að eigi mætti skilja þetta
eptir orðunum, því saga og reynsla er því
gagnstæð; heldur ekki um það sem menn
á vissum tímum kalla ýmsum nöfnum
gott og illt tc. bæði smátt og stórt; þetta
er að sömu allt "relatívt" að gæð-
um og þýðingu og varanlyleika. Heldur
er þetta að skilja um hið smáa og
þýðingarlausa, sem menn ýmist
fjasa og masa um. (Dögn politik
Dognpversi tc.) Gísli tók fram
Lbs 487_4to, 0005v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 2 (Lbs 487_4to, 0005v)
að máltækið om 100 aar væri sama
sem í 1000 ár eða 20000 ár o.sv.frv.
með öðrum orðum. Máltækið segir
“naivt” að ekki sje vert að hæla eða að
banna því “flest” og “mest” dagsins
spursmál enn leika á hverfanda hveli.
Að öðru leiti kallar Gísli þessi orð
ómerk einsog hver “ómagaorð”.
Ymsir ræddu fram og aptur og verðr það víst gleymt um 100 ár
Því næst hóf Gísli frummæli sitt um það
“hvenær nám skyldi byrja.”
Tempura matemantus si. c: Ekkert er
stöðugt milli sóls og sævar nema breyti-
leikinn einn. Hann fór með merg-
uðum orðum yfir söguna og sýndi
að menn á ymsum öldum á ymsum
aldri voru teknir eða gengu sjálf-
krafa til náms og sýnir það að yfir
höfuð gildir ekki áratalið eitt, heldur
atvik og ástæður, sem aptur eru
svo ýmisl. að engar algildar regl-
ur verða settar í þessu efni.
Eðlilegast þykir honum hjer að menn
bindist sem minnst af áratölunni,
þó ekki sje því að neita, að flestum
er bezt og auðveldast að byrja sem
Lbs 487_4to, 0006r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 3 (Lbs 487_4to, 0006r)
fyrst, en þó ekki of snemma, ekki
fyr en börn hafa fengið nokkurn vegin
gloggast skynsemi til að geta skilið
þrautarlítið það sem þeirra aldri
þykir ætlandi. Þetta verður að ákvar-
ast og svo fylgja gefnum rglum.
eptir kringum stæðum. Hann til-
færði mörg dæmi fróðleg. Hjer er
m erviðleiki mikill á að drengir
geti ætíð byrjað á námi nógu snem-
ma, og því ættu menn hjer að fá
inntöku í skóla þó eldri sjeu
en utanlands er siður til, þar sem
alþýðuskólar vanal. draga fram
gáfubörn til náms. Að binda náms-
byrjun við ár (18.árið) er auðsjáanlega
vitlaust og hýnt í blindni eptir Dönum.
Þegar menn eru orðnir 30 dag ára, fara
að koma snurður, sem þó ef til vill
y mál vel fara. Forseti tók fram
með glöggum orðum, að það væri skaði
og sálarslyt á bornum (meðal gáfuðum
og þar fyrir neðan) að láta þau og kenn-
urunum sjálfum, að þau byrji og snemma
það er yngri en 14 ára.
Gísli vill að landsmenn sje kvattir
af hinu opinbera til að taka snemma
Lbs 487_4to, 0006v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 4 (Lbs 487_4to, 0006v)
eptir "gáfuðum" börnum, hvernig sem
á þeim kann að standa, ekki einasta til
að láta slíka "læra" heldur og til að verða kaup-
menn og aðrir nýtir menn, sem ætíð-
er skortur á en mest á voru landi
Islandi. Til næsta fundar var akveðið afð hafa
síðla og ætlaði Gísli Magnusson þá um leið að tala um
kosti og ókosti við verzlunarhag hans vorn. Andmælendur
Sigurður Einarsson og O Finsen.
Fundi slitið
HEHelgesen MatthJochumsson
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af: Eiríkur
- Dagsetning: XX.XX.2011
