Bréf (Lbs1464,4to) GKtilSG
- Handrit: Lbs 1464 4to Bréf til Sigurðar málara Guðmundssonar frá Gísla Konráðssyni (4 bréf)
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 23. september 1853, 15. maí 1859, 26. ágúst 1862, Ódagsett bréf
- Bréfritari: Gísli Konráðsson
- Staðsetning höfundar: Flatey
- Viðtakandi: Sigurður Guðmundsson
- Staðsetning viðtakanda: Reykjavík
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: Eggert prestur Jónsson, Eyólfur í Svefneyjum, Guðmundur (föðurbróðir Sigurðar málara), Ingibjörg Arnadóttir (kona hans), Davíð Guðmundsson (sonur þeirra), Árna prestur á Hofi, Sigurður hreppstjóri í Krossanesi, Ólafur á Kjetu (Frá Sæfarlandi), Steinunn (móður Þorbergs á Sæunnarstöðum), Jón Árnason, Guðmundur Konráðsson, Sigurður hreppstjóri í Höfn(um), Björn hreppstjóri á Þverá, Evphemia Pétursdóttir
Lbs 1494 4 to, Bréf Gísla Konráðssyni
23.september 1853
Bls. 1
Flateý á Breíðaf. 23 Sept. 1853
Elskulegi Vinur!
Hjartans þökk og ást fyrir tilskrifið
síðast er mjer var sannur fagnaður
að sjá og [s]ýna slíka trygð ýnglings við gam-
al menni – jeg tek jafnan til þacka Seðil frá
yður! Víst er okkur Islendíngum Sannur Sómi
að slíkum landa – þetta eru engir gullhamrar
jeg kann ekki að slá þá – jeg er nú nú skynd-
ari og bagari en svo. Mikið er að gèta
sjèð enga forn manna hugmyndina yðar! en
víst gjeti þjer nærri farið þar lysíngar fást í
Sögunum – jeg er nú farinn að hyggja jafn-
mikið á að lýsa og láta lýsa fyrir mjer merkis
mönnum hellstu er Saga mín nefnir eða hefír
tölu verdt frá að segja: og að gjöra yður þetta
Skiljanlegra tek jeg alleina eínn til sem Synis
-horn, meðal margra sem jeg hefir ei sjeð (en
þott mjer þyki mikill vandi að lýsa rjett þótt jeg
sjái manninn) – og er það Eggert pr(estur) Jónsson
er var á Ballará, er í mörgum þrætum átti
Bls. 2
hafa honum lyst fyrir mjer þrír gagnkunnugir
menn honum og eínn þ(eir)ra Sonur Hans og bar eí á
milli, og er lysinginn þessi: (orðrétt.)
„þegar manní skal lýsa er þá eí réttiligt að ásynd og
„vaxtarlag sjé talið, þar af gèta hyggnir menn sèð
„hvílíkr sá var lifandi sem lýst er dauðum;
„Eggert pr(estur) var m(eð) lægri mönnum á vöxt, en nær
„manna riðvaxnastur at þ(ei)m vexti oc vel á
„fót kominn – handleggja stuttur ok handsmár
„en hveru tveggja snoturlegt – Stutt Klofinn,
„hár í sessi, höfuðit í stærsta lagi at öðrum vexti
„ok háls stuttur, járpt hárið og þykkt, ennið
„breíðt vel í meðal lægi hátt ok kollvik at því
„skapí, brúnvölvi ok hrukkulaust ennit, breíður
„um gagnaugu, víð augnstór ok ljóseýgur, m(eð)
„þufu nef útskotið um nasaholur, engí liðr á
„breíðr um Kinnbeín, Kringlu leýtr og Kjálkastuttr
„Kinninn sljett m(eð) spèkopp, munnur í smærra
„lagí fór vel, laut í miðsnesi ok vörina, er
„báðar voru heldr þunnar, sljett haka stutt ok
„lítið skarð í – ljósleýtur í andliti, mátti
„kalla viturlegann og gáfuglegann á svip, ok at
„nou hamingju samliga á sik kominn – gleðim(aður)
„mikill, stór í skapi, all stríðr óvinum, ok þrætu
„gjarn við ena stærri menn, en blíðr vinum ok
„tryggfastur, ok kallaðr heldr Kvenkjær!”
Gèt jeg nú alleína sýnt yður þessa lysíngu af
Bls. 3
mörgum – beínt til þess að leytast eptir Hversu
yður gjeðjast að eða likar – eða þá hvert yður
þykir hjerei mart tilskorta, ef sem Gjörst ætti
að lýsa manni.
Frjettir að norðan af fósturhjeraði okkar
fái þjer miklu greinilegri að jeg Vona en eg
gèt talið Hjer í eýum vestur Hjer hefir verið
eítthvert besta Sumar sem jeg man að Kyrrviðr(um)
þerrir og Heýskap – en brá til stórviðra sunnan
vestan og norðan nærstu viku eptir Höfuðdag
og allt til þessa tíma, ætla margir að skaði
hafi orðið en er en eigi tilspurt.
Fyrirgéfið goði Vin! hrip þetta
jeg er yður alls góðs árna
meðan heiti
Gísl Konráðsson
Umslag
Bréf frá 15.maí 1859
Bls. 1
Flateý 15da Maji 1859.
Elskulegi góði Vinur!
Hjartans þakklætí fyrír ti<l>skrifið seínast
sem allt hvað okkar við kynníngu snertir –
tvisvar verður Gamall maður barn – jeg
gleðst nú og hryggist af Öllu – víst lángar mig
tíl eitthvað að rugla um ættina um suma í henni
hef jeg víst nokkuð Sögulegt, en þótt munn mæla
Sögur sjeu – enn hvernig eru sumar Sögur vorar
til Komnar? og það þótt vjer köllum merkar
færri eru þær ritaðar jafnframmi og tilburðirn
-ir skjeðu – með Skaga ætt Þína held ég þrammi
nokkuð – en hvert ættí þá að skrífa þjer? Hvar heldur
þú að þú alir manninn framvegis – já meðal
annara orða: Þorríðar nafníð ɔ. nú Þundar – verður
þú að þola – i Grænlenzku Mynnismerkjum – stendur
í Skyr. Gr: Þorríðr Það upprunalega og rjètta Þurið(ar)
Bls. 2
nafn
Vel hefur þjer tekist með Eyólf i Svefneyjum
sem fleíri, jeg sá hann fyrst í dag. Öngar
frjettir gjet eg sagt þjer sem þjer eru ei
Kunnar af Timaritunum – enda veit jeg
ei hvert þjer berst nokkru sinni Seðill þessi
því ferðin tefst hjer dag frá degi suður í Holminn
og ætla eg hún nái aldrej Póstinum.
Enn þott jeg sendi hann með Alþingis
mönnum veit jeg ei nema þú verðir þá
brott úr Reykjavík.
Fyrir gefðu Vinur hrip þetta!
Guð veri með þjer!
óskar þinn einlægur Vinur
Gísli Konráðsson
Umslag
26.ágúst 1862
Bls. 1
Flateý 26. Ágúst 1862.
Kiæri Vinur! gamli Kunningi!
Jeg get ei að því gert að hripa þér að
gamni mínu Hæversku lausan Seðil eíns og
mitt er eðli til enn á 76ta ári eínasta ef
jeg gæti ært út hjá þér Seðil – Færðú ekki
bref að Norðan frá frændum þínum, geturðu
ekkert sagt mér frá þeím eða Systkynum
þínum. Jeg hefí heýrt að Guðmundr föðurbróðir
þínn á Vind hæli væri andaður ei fyrír löngu enn hef
eí fundið það í tímaritunum – ekkert veít jeg
heldur hvað Þórdýsi líður konu h(an)s ella þá ekkju,
Jeg hefúr ritað (á myndina) ítarlega Sögu nokkur
negin af Skagstrendíngum og Skaga-
mönnum og eiginlega byrja hana nokkru eptir
1600. Setti eg fyrst þátt Galdra Árna pr(est)s
á Hofi er fyrst hélt Fagranes en Hof
Bls. 2
fèkk h(ann) ei fyrri en 1673 (ept(ir) pr(est)atali Mag. Hálfd:)
en í Fagranesi eru margar galdra sögur frá pr(est)i
og Eýólfí Grímólfssyni föður Guðrún(ar) móður Eyólfs g(am)la
í Reýn. (þú manst að hafa heýrt h(an)s getið:) og h(an)s b(ræð)ra
eptír Eyólfí hafði jeg sögur þessar saman born(ar)xx
við Kebla:víkr Siggu (: manstú eptir henni!:) hun
var að sönnu síðast hálfvítlaus um hríð, en ei skorti
hana mynni og greind þess í milli, og furðar mig
hvað lítíð míllí ber, þó nokkuð sje sem vonlegt er.
Sigurðr reppstj. í Krossanesi sagði mér og sumt sem
lengi ólst upp á Reýkjaströnd. Um Olaf á
Kjetu (Frá Sæfarlandi) síðast á Vindhæli afa þinn
hef ieg gert mèr far um að rita – jeg hef hér ei rúm
að rekíð telja eptir hvað mörgum það er tekið en
læt Söguna bera það með sjèr. Vindhælis gyptíngar
málið er mèr gagnkunnugt og ítarlegra en
Sennilegra munu öngir það ríta. En eígi
hefir eg tekið ættir á Skaga eíns ítarlega
og eg hefði nú viljað eptir Ýngíríði gömlu á
Sæfarlandi (: jeg gerði þ(að) fyrir Espolín í Skaga
ferð minní:) Um Sæunnarstaða Jón er í Galdra
Bls. 3
máli á(tti) einhverju því síðasta á alþíngi VIII. hefir eg
nokkuð ítarlega Sögn eptír kerlíngum á Skagaströnd
enkum Steínunni móður Þorbergs á Sæunnarstöðum
og fl. Sumar þær eru nú sagðar eða nefndar í Safni
Jons Students Árnas(onar). og mun lítið í milli bera nema
um nafn Snæríls er Jón átti upp að vekja, en um
Vatnsfj. ekkjuna ber allt saman. Sæunn(ar)st. Jón
er Sykn dæmdur um galdra grunin í vanheilind(um)
Konu Guðm. Konráðss(onar). á alþíngi 1711 – tekin v(ar)
þá lika að slæfast galdramála rekstur. –
Sögunni sem jeg fyrst nefndi gét jeg nokkurnvegin
fram haldið með Áratali og ættum, er til Skipu-
legrar Sögu þurfa þykír til 1850 að jeg
fór Vestur – en nú hef jeg alleina frettabréf að norð(an)
frá Tómasi er var á Hvalnesi nú a Þverá í
Blönduhlíð hjá dóttur sinni (áttræður maður): Sigurði
reppstj. í Höfn(um) nú yfir 60 lítið og Byrni reppstj.
á Þverá frænda mín(um) (en h(ann) dó 1858) og svo einni
dóttur minni Evphemiu – um þig veit jeg nokkuð er
ei nærri til hlytar – jeg varð að nefna þig og v(ar) mér –
ei eiginl. leídt. Sagan verður hjá mèr fátt a 3iu
hundrað bl. i 4 bljaða broti – en ætlaði að halda
henni fram til ens hinsta.
Vertú sæll Vinur! Guð styrki þig! oskar Gísl Konráðsson
Umslag
Ódagsett bréf
Bls. 1
Heldurðú lagsmaður jèg sè eí
orðinn Æðís geínginn!
Á hann Sigurðr í Höfnum eígi
dottur í Reýkjavík? er hún
þar? eða hvað er orðið um hana?
Eítt er enn: veístu hvað mörg
börn að Guðm. Föðurbróðir
þinn átti með Ýngíbjörgu fyrri
konu sinni? var ei Davíð
eitt barna þ(eir)ra er vígðist til
pr(est)s? (:sjálfsagt lærði áður):
Hjartanl. bið jeg að heilsa
Jóni Stúdent (: handritara b(isku)ps)
Árnasyni með þakklæti fyrir
Sendinguna síðast – og segðu h(onu)m
vinur! að bón sú fylgi með –
að mèr væri stór ánægja að fá
Bls. 2
frá honum Skyrslu um Syst-
kyni hanns afdrif ef dáin
eru og svo hvar muni börn
þ(eir)ra – eða hvert Satt er að
Ýngibjörg Arnadóttir fyrri
kona Guðm. á Vindhæli ætti
Klæng nokkurn þar eýstra
(rèttara Syðra) eða þá hvað
um þau leíð eða líður? ef
Satt er – það er ekki í
lófa lagið að vita hvað
Sennílegast er í Flugu-
fregnum – En það gèt
jeg sagt þèr að eg leýtast
við að rita sem Sennilegast
að kostur er á – en það er vandi
að sjá með annarra augum
og verst er að vita um
Bls. 3
samtíðísmenn sína – en jeg
vona svo góðs til Jóns Stúdents
að h(ann) takí eí illa upp fyrir mèr
þó jeg biðji þig Vinur! að skila þessu
Ekki veít jeg hvað eg á að segja
um þessa forvitni okkar skam-
vinnra og dauðlegra manna – enn
hvað láta Skáldinn Fáfnir segja
við Sigurð Fáfnisbana þá
Fáfnir spyrr hvað h(ann) hvatti til að
drepa sig, því höfuðbani h(an)s yrðí
auður sinn og allra sem ættu?
svaraði Sigurður: Hverr frækinn
maður vill fè ráða til híns hínsta
dags? –
Þessa Eddu greín þola vel
auðmennírnír. – Og jeg
helt jeg hefði brúkað hana
í Stólnum hefði eg verið pr(estur) –
en það varð allt í lægrí Sóknum
Bls. 4
nú og er það þá af því
að jeg er að skèmta mèr við
þetta í elli minni og Sárum
Söknuði eptír mína. En því
skyldi jeg ei gera mèr allt að
góðu meðal svo ágætra manna
sem mèr eru hjér? við xxxxxx
Xx gèfðu mèr nú Seðil, ef
þú heýrír eg tóri.
Guð veri þèr allt í öllu
Sigurðr mínn!
oskar af öllum hug
Gisl Konráðsson
- Skráð af: Sveini Yngva Egilssyni
- Dagsetning: 11.2011
Sjá einnig
Skýringar
<references group="sk" />
Tilvísanir
<references />
