Lbs. 1827, 4to Bréf frá Sigurði málara til Guðmundar föður síns

• Handrit: 1827, 4to Bréf frá Sigurði málara til Guðmundar föður síns
• Safn: Landsbókasafn
• Dagsetning: 22. maí 1850
• Bréfritari: Sigurður Guðmundsson málari
• Staðsetning höfundar: Kaupmannahöfn
• Viðtakandi: Guðmundur Ólafsson
• Staðsetning viðtakanda: Hellulandi

---

• Lykilorð:
• Efni:
• Nöfn tilgreind:

---

Texti:

Bls. 1

Landsbókasafn-Háskólabókasafn

Kaupmannahöfn þaň 22 Mai 1850

Elskulegi faðir

Marter þér í frjettuḿ að sejga eň fyrir þá sök að tímiň er naumur og verd eg því að fara fljótt

yfir, mart er að a sjá og væri seint að seigja frá því öllu, og hefi eg þv ásett mjr að segja frá því

stærsta af sögu miňar æfi eins og hún hefur til geingið frá þí firsta og til þess seinasta, eg kom fyrst til

Hafnar þaň 20 september 1849 og til Málara mestara Holm k: 24, og sagði haň mjer straks

upp alla skilmála, fyrst að ef eg vildi ? vera hjá sér þá yrði eg að vera í 5 ár og gjæti

ekki lært aňadð eň að máta iňaň hús og skapa og rúm, því haň kjendi ekki aňad og vildi

ekki þó haň gæti, og þar að auki yrði eg að legga mjer til öll klæði, mjer varð seint til

svara sem meň mundu gjera ráð fyrir, þar er eg stoð þar einn og kuňi ekki að svara fyrir

mig orði og urðu það mín úrræði að eg beiddi haň að filgja mjr til en hvers islendings, eň

haň færðist undaň því, og sagði mjer strags að fara að viňa eg gjerði svo go fór að fylla

upp med lím rifur og kvist holur á rúm göblum eftir hans firirskipan og að því var eg

í 5iḿ daga þaň sama dag beidði eg hann aftur að filgja mjer til en hvers íslendings

en haň hvaðst enga þekkja, dægjiň eptir kom haň til mín og sa kláða bólu á hen

diňi á mjer, og gaf sjer það að orsök til að reka mig burtu og hvaðst ekki vera þurfandi

firir neina kláða drengi, þegar eg vildi ekki læra það sem haň kjendi, og setti

mig og alt mitt niður til Gúdmaňs, Gúdmaň varð illur við það og undir eins ráða

laus og urdu það hans úrræði að haň setti mig eil einrar Islenskrar þvotta

konu þaň 11ta Octóber, og var eg þar fraḿ á miðja jóla föstu litt haldiň og hafði

ekkert að viňa eň af til stuðlun Konráðs Gíslasonar van talad vid, minda-

smid Jeríkó og han uḿ sínt það sem jeg hafði gjert og líkaði honuḿ það

vel og bauð mjer til sín firir ekkert, og teiknaði jeg þar á dagjinn fraḿ undir

jol, og vóru það manshövud, eirn dag kom þar prófessor Hets sem er eirn sá

ædsti yir yfir öllum íþróttaskólum í bænuḿ, þá var eg að teikna manshöfuð

haň leit á hjá mier og sa geti það væri mikið vel gert og helst af mjer

sem ekkert þekti þær reglur sem þar til þirfti, og bauð mjer straks á

teikningaskólaň fyrir ekkert, og var eg sá eini sem fjekk það firir

ekkert, þangad ganga meň 2 tíma á hvurju kvoldi, litlu fyrir Jóliň

sagði professor og mindasmiður Jerikó til mín að það væri ekki til

neins að eg væri hjá sjer því haň gæti ekki ként mjer það betur eň

aðrir og það væri líka of kalt firir mig að stanða þar því (

(því það var kuldi mikill) eň haň gat ekki látið mig vera

hjá sjer í því sama húsi, því það var of lítið, eň þeirs tveir þar

iňi haň og málari, og fór eg þá þaðaň og var einúngis a skó-

lanuḿ, og hefi eg átt þa sídaň firir góð kuňingja og er

það betra en eki því Jerikó er haldiň einhver sá besti minda=

smiður sem uppi er). eitt kvöld æði laungu þar eftir

kom prófessor Hets upp á skólaň að sjá á hjá okkur haň

leit á hjá mjer og sagði það væri mikið gott og leit fram=

an á mig og spurði mig að hvurt eg væri sá sami sem hefði

verið hjá Jerikó eg sagði já haň spurði gað mig að hvört eg

hevdi nokkuð að gera eg sagði nei, haň sagði eg skildi

sína sjer alt þad sem eg hefði gjört og það gjerði eg eň haň

sagði það væri undrunarlega gótt helst peňa mindirnar

---

Bls. 2

Landsbókasafn-Háskólabókasafn

haň sagði það lysti náttúru gáfum að geta teiknað með þeim

verkfæruḿ, og bauð mér strags að keňa mér að teikna heima hjá sjer

firir ekkert, og hefi eg verið þar sidaň allaň dagjiň (altaf til þessa dags)

en frá þvotta konum Md-am Jensen fór eg þaň 1sta Martz og til eins þjen=

ara hjá kónginuḿ og bjó þar sramaň með einuḿ islenskuḿ kandídat Gísla

Magnússyni og þar hef eg verið sidaň vel haldiň svo eg hefi ekki getað kos=

id mjer það betra eg hefi haft þar nógar bækur að lesa og hefi eg lesið

i gegnuḿ allar islendsku sögurnar sem eg hefi vitað af prentuðuḿ og

og mart aňað fleira því maň brestur hjer ekki bækur, eg hefi alt=

af verid heilsugóður svo að eg hevi alltaf verið hei ekki verið einn

dag sjúkur, mér geingur bærilega að læra málið) nú verð eg að seia

upp allaň malavögst og mína fyrirætlan eg hfi lært hjá prófessór Hets

í vetur mikiň hluta af þeim förstu grundvallar regluḿ og mæling=

um sem kallast geometri (mælingarfræði) og svo er eg næri búiň med

sterómetri sem er mikklu stærri þad er og svo mælingarnar sem

ómögulegt er utaň að vera til dæmis <symbol>ferningur í þrívídd</symbol> teningur með sýnduḿ

ölluḿ köntuḿ og einni gégnuḿ það að er ekki= <symbol>ferningur í þrívídd</symbol> til nens að sína meira

af því, Málari helsteð hefur boðið mér til = <symbol>ferningur í þrívídd</symbol> sín (og svo fyrir ekkert)

og skal eg vera þar á dagiň til kl: 12 en hjá Hets seinni partiň og á skólan=

uḿ á kvöldiň, og sjá meň að mig vantar ekki keňenður, og er gott að

fá þá svo fyrir ekkert, því það eru einir þeir berstu í bænuḿ haldnir,

og eru víst fáir sem hava ordið firir því láni, eň hefdi eg orðið að

borga kensluna þa hefevdi kosnaðuriň orðið hálfu meiri þá að

nokkur muni þika, því það er ekki géfið það jafnaň kostar jafnaň

10 dali um mánuðiň, eg hefi brúka i alt þenaň tíma sem eg hefi verið hér

121-rd 48-sk: og mun möňuḿ þikja mikið eň þá hefur það ekki ver=

ið fyrir anað en mat og vesöl klæði eň aldrei hefi eg haft einn skild=

ing í vasanuḿ að kaupa fyrir, nú þegar að kom að eg þurti að skrifa þér

til uḿ þettað alt þá þótti mér skodunar mál þettað alt og hafði eg fáa

ad raðgast við eň þó réði eg það af að eg fór til bin Brynjúlfs Péturs=

sonar og sagði honuḿ allaň málavögst honuḿ þotti úr vöndu að ráða

og varð það hans ráðlegging, að ev eg gæti bedid til vorsiňs af mínuḿ

eiiň peninguḿ þá yrðu meň að treista á hamingjuna að eg gæti fengið

styrk einhver staðar frá ef eg fengi bærilegar með mælingar og vit=

þegar eg væri búiň að nisburð frá þeim sem eg væri hjá og þegar

eg væri búiň ad eida því sem eg ætti þá gæti eg sótt með meira

krapti eň ef það feingist ekki þá irði eg að fara heim heim sjálfsagt,

og held eg það sje ralegast, eg veit að Hets og Jerikó órð mega mik=

ið og va því þeir eru badir einir þeir æðstu <add>yfir</add> íþróttaskólanuḿ

og þeir muni verða fáaňleiir til meðmælingar því þeir hafa

verid badir mikið goðir við mig og hafa báðir sagt að eg tei=

knaði vel og reglulega alt sem eg gerði og það veit eg líka að

þeir islendíngar sem hér eru muni ekki sitt til spara að mæla

með mér því eg er kuňugur þeim flestuḿ, eg vona að þad

geti engiň ámælt mjer fyrir þad hvurniň skildi með okkur

Hólm því það var ekk hægt ad verjast þegar að haň vildi ekki

aňad eň reka mig burtu fyrir þær orsakir sem ádur eru

greindar, eg vona líka að þeir sem þektu mig áður eň eg

sigldi hafi matt leida sér í hug að eg mundi ekki vilja

---

Bls. 3

sigla til að læra að mála iňaň hús og skapa, og vera

þrællí 5 ár og sjá nærri aldrei bjartaň dag, ens og þeir eru herna

kénslu dreingirnir og fá aldrei að koma á nein gripasöfn,

sem maður getur mest lært af og þegar þettað er það sem eingiň

islendíngur hefur gagn af utaň að vera æviňlega hér í Dan=

mörk og er það ekki betra eň að vera bóndi á Íslandi þegar

það er ekki meiri list eň það er, eň það gefur raunvitni að

handverksmeňirnir verða ekki særli eň bændurnir,

eň það er öðru máli að gegna þegar maður vill læra einhvurja

íþrótt sem maður er náttúraður fyrir eins og að mála út af

sögónuḿ sem meň munu þakka að mér muni merst hafa

verið nattúrlegt, eň hitt fjarstædt það getur og verið land=

inu til gagns og gamans (og sóma) ef það skildi lakast, eň hitt getur

verið gott fyrir þá sem það vilja stunda (an þess að lasta það)

eň ef svo illa tækist að eg irði að fara heim, þa verður það að

taka sem að hönduḿ ber, en það vona eg að eingiň geti fyrirlitið

mig þó fátækt hafi hamlað mér þessa firirtækis sem eingiň

mun geta lastað og ein mundi eg stand jafn upprjettur og seia

við sem gömlu islendíngar meira hefði eg þurft liðs en ámælis því

þettað er engiň velgörníngur og koma óforuḿ? oft radiň

illa í hag eň það gétt eg sagt að meira hefi eg sjeð eň meň sjá

heima á Íslandi, og ekki hefdi eg sett samaň stórt bú af þess=

uḿ penínguḿ, það mun og eigiň geta kastað mér það í nasir

ad eg hafi brúkað mikla peníga að óþarfa eð aldrei skikkanlega lá=

ta, eingaň hlut hefi eg að sýna eftir mig sem eg hefi teiknað

því það eru ekki utaňmæliňgar og vill það eiga engin og verður

það að bíða til þess seirna, allir meňirnir a skipinu vóru mikið góðir

við mig eň þó er helst að greina Kapteiniň því haň eirň veit eg

koma híngað í sumar og haň vill altaf vita hvað mer líður ekki gét

eg sent fleiri bréf að siňi því eg hefi ekki tíma og verða meň að

láta sjer þettað næja en með Kaptein Pétur sem vildi eg senda

mida ef eg gæti, og væri gott að spurja haň uḿ mig því haň

veit það héruḿ bil hvurniň mer liður, eg held að Guðmaň skrifi heim

heimeð þessu skipi, eki ætla eg að biðja uḿ öňur föt að siňi eň

þreňa sokka og þirvtu þeir að vera nokkuð stærri eň hinir

þvi eg hefi mikið stækkað, ekki gét eg meira sagtí frjettuḿ að siň

þí eg verð að flíta mer, eg bid að heilsa öllum frænduḿ mínum

og einlæglega óskandi þeim allrar blessunar og farsældar um

tíma og eilífð þiň elskandi son

Sigurður Guðmundsson

---

• Skráð af: Elsa Ósk
• Dagsetning: 24. júní 2013

---

Skýringar

<references group="sk" />

Tilvísanir

<references />