SGtilJS-68-12-10

• Handrit: ÞÍ.E10:13/12.10.1868 Bréf Sigurðar Guðmundssonar, málara
• Safn: Þjóðskjalasafn Íslands
• Dagsetning: 12. október, 1868
• Bréfritari: Sigurðr Guðmundsson, málari
• Staðsetning höfundar: Reykjavík
• Viðtakandi: Jón Sigurðsson
• Staðsetning viðtakanda: Kaupmannahöfn

---

• Lykilorð:
• Efni:
• Nöfn tilgreind:

---

• Texti:

bls. 1

Reykjavik 12 october 1868
Hátt virti góði vin,
Eg þakka yður fyrir yðar síðasta góða bréf.
eg hefi sent hin um og þessum skirsluna einkann lega
hér siðra, og hafa imsir falað hana að mér og þótt hún
merki leg, og sumum þikir gaman að henni, enn aptur
eru sumir eins og þér gétið nærri sem bölfa henni
ásamt með öllu safninu. hún gérir mikið gagn og vil eg
því ekki vera mjög spar á henni, þvi maður getur líka
óbein línis haft hana í staðinn fyrir penínga og borgað
mönnum með henni ímsan greiða sem þeir sýna safninu
eins og gjafir, og porrar það það suma tölu vert upp.
Eg var búin að semja skírsluna fyrir næstliðið ár eins
vel og eg hafði tök á, og sendi han^eg hana hér með,
mér þikir reindar slæmt ef að hún verður ekki prentuð
næsta ár því það er eflaust tölu verður skaði fyrir safnið
því það er það eina sem mest hefir haldið málinu vak
andi, enn ef það verður svo að vera þá hefi eg ekkert
þar um að tala, því félagið hefir þegar gért vel.
eg bíst við að það séu margir smá gallar á henni þvi
það hafa ekki mér snjallari menn neitt fjallað um hana
og er hún skrifuð orðrétt eptir minu handriti, nema
það sem eg hefi sjálfur bætt við á spássiurnar sem
mér seinna fanst þurfa að bæta við bæði úr mál dögum
og skipta bréfum til samann burðar, eg hefi sett allar
stæðstu neðan máls greinirn athuga greinirnar í
neðann máls greinir til þess að þið gætuð heldur kipt
þeim burt ef þær skildu vera ó þarfar, eg hefi opt
verið á báðum áttum hvað mikið eg ætti að setja af
þvi dóti þvi mér er óljóst hvað mikinn samann burð
menn vilja hafa og hvað menn alm ent eru vel
að sér i slíku, eg held að það sé nauðsynlegt að
bera samann máldagana við safnið og eins skipta
brefinu, þvi safnið ætti að verða eins konar
lexikon yfir maldagana og skipta brefinu eða
safn til þess.

bls. 2

enn eg er því öllu alt of ókunnugur til
þess að það géti orðið góður samann burður
eg hefi líka sett nokkrar vísur til samann burðar
og væri gott ef þér gætuð feðrað sumar af þeim
því eg veit ekki höfundana, nema suma hefi eg
sett eins og stóð við kvæðinn sem eg tók vis urn
ar úr, eg hefi smal að þvi samann hingað og
þángað að eg veit ekki hvaðann, þessar visur enn
sumar all vel ortar og fjörugar og eiga víða vel
við, þvi þær géra skírsluna fjörugri og upplísa
víða margt sem annars væri hulið, eg hefi þá
skoðun á skirslunni að hún eigi að verða eins konar
rusla kistill til sögu Islands. sem menn seinna
eiga að moða úr þarf þvi imis legt að koma i hanna sem
við kémur forn fræðum t.d. lisíngar á haugum sem
hafa verið grafnir upp og ekkert fundist i eins og
haugur Skalla gríms og fleira þegar til þess
kæmi að þetta irði prentað þá væri gott að þér
settuð nótur við eins og síðast
þér haldið það sé ekki að óttast að eg verði rekinn
út af bóka safninu með safnið. samt er það nú þegar
að nokkru leiti gjört þó safnið hafi i raun og veru
sama rétt, eg hefi orðið að pakka þvi samann og setja
það hér og þar um kirkju loptið og eg gat með ill-
indum feingið að láta púltin standa inn i bóka
safninu svo nú er frá gángs sök að sýna safnið
enn eg vona samt að því sé óhætt, ef alt væri
gott og eins og það ætti að vera þá væri ekki
um neitt að tala. stipts yfir völdinn gátu ekkert
gért (að þau sögðu) en nema ráðlögðu okkur að
semja upp á nýtt betli bréf til bæjar manna
uppá sam skot til að búa til herbergi fyrir
safnið á fram kirkju loptinu og hafa feingist
rúmir 50 Rd. og þarna stendur nú hnifurinn
i kúnni fyrir það gétur maður ekkert gért
hér kemur fram það sem eg sagði að þeir

bls. 3

kæra sig i raun og veru all flestir ekkert
um safnið og það kveður svo ramt að að
sumir hafa skömm á mér þessvegna og vilja
nota það til að þreingja að mér með öllu móti.
Her er nú einasta ráðið að láta ekkert á neinu bera
og láta eins og alt sé i góðu lægi það væri nú sá
mesti upp sláttur fyrir safnið efað eitt hvað af
stein og bronxi vopnum gæti feingist frá
safninu itra og að maður gæti svo géfið út
þrumandi lisíngu á þvi á eptir þá fyrst færu
þeir hérna að skammast sin þvi þeir skoða flest
ónítt nema Danir hafi sett stimpilinn á þáð,
og þá er eg viss um að þeim þætti safnið hálfu
merkara. Það er mjög gott ef maður skildi geta
feingið út drátt úr Cataloganum þeirra við safnið
itra og lísing á hlutum þeim sem eru frá
Islandi það er nauðsyn fyrir báða parta að
við höfum það við safnið, og eins imsar forn-
fræðis bækur sem þeir hafa géfið út við þurfum
að hafa heilt arcif. Það er mest nauðsynlegt að
safna svo miklu bæði til forngripa safnsins og eins
til stipts bóka safnsins að alt komist i skömm og
vandræði, þeir eru þegar komnir i vandræði með
bóka safnið enn þeir vilja heldur hugsa um það
enn forngripa safnið þvi það er nýtt enn hitt er eldra
og menn hafa hér leingi feingist við bækur enn litið
við forn menjar og þekkja þær ekki og hafa ekki vit
á þeim nema þeim væri reglu lega komið fyrir
og skipt i flokka visindalega i húsi sem væri gjört
til hins sama þá kinnu þeir að fara að skilja það.
Það er mjög gott að fá ímsar lísingar á forn menjum frá
eldri tímum það er fyst og fremst nauðsynlegt að hafa
það við skjalasafn safnsins og líka má nota það með
ímsu móti sem við siðar gétum talað um. eg hefi lika
safnað ímsu skriflegu sem seinna ætti að geimast við
skjalasafn safnsins.

bls. 4

Eg bist ekki við að fá stirk til safnsins frá stjórn
inni. enn einasta von inn er ef við fáum sjálfir
fjár forráð, að það ltakist þá eftir lánga bar áttu
þvi sinn vill hvað og margt þarf að géra, og
þarf maður þvi að vera búinn undir að halda
áfram sömu stefnu leingi gégnum allar
hindranir og í trassi við skoðanir þeirra hér-
na, hér er þvi aðal spurs málið hvort menn
géti haldið pínuna út eða hvað leingi, því
þó viljinn væri góður gérir maður þó ekki
meir enn maður gétur, gallin er sá að maður
þarf hér að géra svo margt fyrir ekkert eða
ekki half virði, mér dettur i hug þar sem
þér bendið á að gott t væri að géta prentað
meira með uppdráttum af þvi sem er á safninu
þá er nauðsynlegt að geima vandlega mindir
Arngríms Gíslasonar af Baldursheimsfundin-
um einkann lega af sverðinu eða jafn vel ^því öllu,
þvi hlutirnir skémdust tölu vert á leiðinni og
væri því ef til vill hag kvæmast að hafa þær
mindir til að grafa eptir heldur enn að géra
nýjar því þær yrðu þessara [ógreinilegt orð]^orsaka vegna sumar
ófullkomnari einkann lega af þeim hlutum
sem eru úr járni, menn gætu ef laust feingið
fyrir lítið sem ekkert mindir af sumum þeim
hlutum sem eru á safninu itra sem áður
hafa verið prentaðir og þirti líka með timan-
um sér skilda skírslu yfir það og mindir af
sumu. enn fist er að koma reksbölnum á þetta
alt og sjá um að þvi helsta sé borgið frá
bráðri eyði leggingu sem i raun og veru
vofir yfir því öllu nema [ógreinilegt orð] því aðeins
að nærri ófyrirséð hjálp ^komi sem bráðast.

bls. 5

Eg geri mig vel ánægðann með 50 rd. til
fyrir fyrsta heptið. enn við víkjandi
tilögum minum til felagsin þá hefi eg ekki
borgað síðann 1861 og ekki tekið bækur
siðann 1862 það kom eginn lega útúr orða kasti
milli okkar fyrverandi bóka varðar Einars
prentara sællnar minningar, og hefir svona
dregist meg hefi [ógreinilegt orð] helst hugsað mér að
þettað mætti taka af ritlaunum mínum þá
i tvö skipti þvi það er heldur mikið fyrir mig
eins og ástatt er að borga það í einu þettað
held eg sé sann gjarnt.
Ekki veit eg hvernig mjer geingur að ná i
aldasöng Bjarna skálds og fleira þess konar
þvi eg hefi safnað þessum ein stöku visum viða
að í löngum tima svo eg man nú ekki hvaðann.
sjálf sagt er eitt hvað af því úr kvæða söfnum
Jons Arnasonar sem eg hafði um tima aðgáng
að helst á meðann að eg svaf i sama herbergi
og hann, þvi bækurnar vóru þá i sama herbergi
og hægt að ná í þær, enn síðann hann giptist þá
hefi eg eingann aðgáng haft að þeim því þær hafa
sum part verið pakkaðar niður eða i læstu
her bergi uppá skóla lopti sem hann hleipir
fáum inni nema gamla Páli sem altaf er að binda
fyrir hann, og sem hefir skrifað registur framann
við flestar hans kvæða bækur og væri því helst
reinandi við hann, Jón er lika miklu verri viðfángs
i seinni tið enn áður, og það er með naum indum að
eg fæ að tala við hann um það nauðsyn legasta
við víkjandi safninu, þér hafið vist orðið varir
við það sama. svo eg bist þvi við að eg verði
lið lettur i þessu máli, þvi eg hefi viljað sjá imislegt
i hans bókum og ekki getað komist að þeim

bls. 6

eða séð mér fært að reina það. hafið þér annars
reint til við hann sjálfann að fá registur yfir
kvæða bækurnar, mér finst það mein semi að neita
því það er fljót gert ef það er gért með hans
leyfi enn annars varla hægt að eg held.
eg finn að það væri nauðsynlegt i mörgu tilliti
Eg sleppi fornaldar búskapnum eg skrifaði
yður þetta hins veginn sem bendíngu sem mér
reindar þikir þó nokkurs varðandi því mér
blöskrar að heira predikanir sumra manna i því
efni eg játa samt að þeir 2 sem þér nefnduð
hafi verið með þeim lökustu her sunnann lands
enn það er skoðun sem þarf að hrinda ef unt
væri því hún er ótrú lega skaðleg og drepur
allar til raunir til að koma landinu upp og
alla föður lands til finníng.
Eg bist nú við að eg sé búinn að þreita yður
með þessu lánga rugli og bið yður að forláta
alt saman
yar vin
Sigurður Guðmundsson
Eg þakka yður fyrir catalóginn sem mér þótti gott
að fá, hann er furðann lega stuttur, og nær
var hann first prentaður?

bls. 7

[Skýringar úr Árbók Hins íslenska fornleifafélags, árið 1929]
9. Bls. 62. Lýsing á haugi Skallagríms er í Skýrslu um Forngrs. II., bls.
45-46, framan-við skýrsluna um 1868. - Bls. 64. "Gamla Páli", þ. e. Páli bókb.
Sveinssyni.

---

• Gæði handrits:
• Athugasemdir:
• Skönnuð mynd: Þjóðskjalasafn Íslands

---

• Skráð af:: Svavar Steinarr Guðmundsson, ljósmynd eftir frumriti.
• Dagsetning: Júlí, 2012

---