Ritgerð (SG-05-21) Um níðgrein í Fædrelandet

• Handrit: SG:05:21 Um níðgrein í Fædrelandet
• Safn: Þjóðminjasafn Íslands
• Dagsetning: Sennilegast eftir 23. júlí 1866 og fyrir árslok 1867. <ref group="sk">

Hér er vísað til nafnlausrar greinar ("Brev fra Reykjavik d. 28de August") sem birtist í Fædrelandet þann 12. október, 1865 (bls. 2-3) þar sem er veist að Jóni Sigurðssyni. Greinin var seinna þýdd og birtist í Norðanfara 23. júlí, 1866. Sigurður nefnir þá grein í upphafi.

Greinin er einnig rædd í Þjóðólfi 16.3.1866 (bls. 73 o.áfr.) Svipuð grein í Folkets avis frá sumrinu 1865 er einnig nefnd (bls. 74.)

Jón Sigurðsson birti 33 bls. smárit 1867 "Um Fjárhagsmálið og Meðferð Þess á Alþingi 1865" til að hrekja efni greinanna. Það segir hann innihalda svarbréf sem ritstjóri Fædrelandit hafi neitað að birta. </ref>

---

• Lykilorð: Folkets avis, Föðurlandið
• Efni: Reiðipistill til handa stúdentum í Kaupmannahöfn sem leggja Reykvíkingum orð í munn og setja sig þar að auki á háan stall gagnvart þeim.
• Nöfn tilgreind: Sveinki gamli Steinarsson, Grettir, Bergþóra gamla, Magnús gamli, Oddgeir

---

Texti

bls. 1

Sarpur: Menningarsögulegt gagnasafn – © Rekstrarfélag Sarps.

Snæliga snuggir<ref>[Merking sagnarinnar að snugga er ma 'snuðra, hnusa, þefa eftir', sbr. orðin "snæliga snuggir"]</ref> kvaðu<ref>[<corr>kváðu</corr>]</ref> finnar

áttu andra<ref>[skíði]</ref> fala sagði forðum

Sveinki gamli Steinarsson firir liði Elfar

grimanna.<ref>[Elfar-grimar: þeir sem bjuggu í Elvarsýslu - Elvsyssel, Göta Elv) og máltækja sem hann og fylgdarmenn hans höfðu til svars þegar þeir voru að standa uppi í hárinu á sendimönnum Magnúsar konungs berfætts (Sigurði ullarband, Gilla bakrauf (!) og öðrum sem ekki virðist hafa mátt nefna. Sjá: sögu Magnúss konungs berfætts, 10. kafla. Þar er einnig mikið af búningalýsingum). „Snæliga snuggir, kváðu Finnar, áttu andra fala." (Máltæki sem Guðbrandur og Powell (1879) eigna "Sveinka"). (Ritsafn. Arnór Sigurjónsson gaf út. Reykjavík 1945, III:140).]</ref>

Faðir Norðann fara ^{og aðrir} hafa heldur enn ekki

latið drífa á oss ^Íslendinga þikkva örfa flaug það eru

eíngar ásta örfair. <ref group="sk"> Þýðingin á greininni Fædrelandet (12. okt. 1865, bls. 2-3) birtist í Norðanfara 23. júlí, 1866. </ref> heldur örfar etri sképtar <image>innsetningarmerki</image>[1]

sem^{þær eru} hönum hafa verið sendar frá höfn

þar^ogeru líkur þeim sem opt hafa þaðann

komið um^{drifiðá oss} langann aldur. þó að þær seu ekki

allar merktar eða gull reirðar eis og ör. Talna tóhu <ref>[ath! Óskýr skrift]</ref>þó

rónum<ref>[ath! Óskýr skrift]</ref> vér í hverjir skotið hafi

þeim flestum.

<image>strik til aðgreiningar</image>

nöfn þeirra

sumra__

klasúla með oddsgeir í halanum

[Ath! Eftirfarandi athugasemd var á vinstri spássíu]

[1]sem dreng

urinn

hvað í

Sturlungu

bls. 2v

Sarpur: Menningarsögulegt gagnasafn – © Rekstrarfélag Sarps.

Firrûm höfðu Íslendingar ^{í höfn} það

margt til að bera sem góðir menn

Íslendingar mûndu telja sér til agjætis

(þá var mörgu ^meir,ábóta vanl<ref>[<corr>ábótavant</corr>]</ref> hér heima enn

nú er) enda þoldu menn þá furð ann lega

þeirra að findni þó opt kjæmi það fram

með osvifni og hroka sem þeim er

lægið, af því að menn vissu að góðir

dreingir áttu ^opt. í hlút<ref>[<corr>í hlut</corr>]</ref>.

enn nú er al Það ein kendi þá

íslendinga þar að þeir hjeldu samann

eins og bræður og reindu með því að vega

á moti of riki Dana og sögðu vér

skul um allir halda hóp hvað

sem á dinur <image>innsetningarmerki</image>[1]

enn nú er öldinn önnur

en Nú er þeirra riki orðið í sjálfu sér

sundur þikt eins og riki djöfulsins

og hverninn mun það þá standast?

Eins og öllum er kunnugt þá hafa

margir af þeim heldri þar itra verið

sundur þikkir og jafn vel fjánmenn<ref>[<corr>fjandmenn</corr>]</ref>

niðri, enn nú hafa þeir tekið uppá

því sem áður hefir verið oþekt

meðal íslendinga þar og sem verður

mjög að skjérða á lit þeirra hjá oss

[ath! innskotssetning á vinstri spássíu. Númeramerkt hér:]

[1] þeir vissu og að fornu

Íslendingum þotti

það hin mesta skömm

er tveir sam lendir

deildu í útlöndum

eða skamma landi

bls. 3r

Sarpur: Menningarsögulegt gagnasafn – © Rekstrarfélag Sarps.

landsmönn um hjér heima. allra hels<ref>[<corr>helst</corr>]</ref> þegar þeir

þikjast svo heimsku lega hafðir yfir oss.

Eins og kunnugt er þá kom í sumar í Folkets

af vís grein sem er full af rógi skömum og

lígi um ^einnokkar besta mann sem aþreifan

legt er að Íslendingur í höfn hefir staðið

fyrir að saminn væri.

Nú ný lega hefir komið lik grein í

Föður landinu úr sömû átt og eru þarí

gérðar allar til raunir að níða og rægja

okkar bestu menn þar itra og ^{saklausa menn} her heima

við dom^{og það stefnu og ástæðu laust}. enn þessi grein hefir það sér til agætis fram ifir hina að hún er sögð að

vera skrifuð í Rvk. enn sem allir gêta

þreifað á að ekki gétur staðist bæði

vegna efnis og tíma.^{það skaust mörgum vís dómur}”skýst<ref>[ath! óskýr skrift]</ref> þeim mörgum vís dómur._{inn, er bitri vón er át„ sagði Grettir.}

ver Reykvíkíngar finnum oss skilt að

gjalda þeim þar ytra hæfi legt þakklæti

fyrir allar þessar guð gjörðir við oss.

því ef vér Rvíkingar og aðrir landsmenn

ekki ^nú vekdu<ref>[ath! óskýr skrift]</ref> þessa rettar mun um ver eingra

skamma svífírðingar reka sem Berdþora gamla sagði.

bls. 4

Sarpur: Menningarsögulegt gagnasafn – © Rekstrarfélag Sarps.

Ein kír í fjósi vill aðra jafn skítua<ref>[<corr>skítuga</corr>]</ref> ser

þeim þikir ekki nóg að þeir þar seu sundur þikkir

og fjandmen heldur vilja þeir naudga oss

til fjandskapar við sig en síst

er nein um of gott ilt.

Þegar men fara þar itra að leggja í vanda sinn

að skrifa okkur Reykvíkinga höfunda að

þeim greinum sem þeir sjálfir hafa<image>innsetningarmerki</image>[1]

fulla á stæðu til að skammast sín

fyrir þá er kominn tími til að hefja höndur á mótienn eru smamunir

og gamall bæjar bragur hjá þeim

oss er sagt að þeir gullhálsarnir þarna ítra

(séu farnir að líti lækka síg svo að þeir)

ætli að gérast Kaflúngur<ref>[ath! óskýr skrift]</ref> No2 og

vér búumst við við að þeir birtis með stafa

og skreppu með næsta póst skipi með Magnús

[2]gamla í brjósti fylkingar enn Oddgeir

í halanum sem á að gæta að að einginn

dragist aptur úr ^{af þessum [3]drengasæg} eins og þeir fyrir liðarnir

gérðu á stikla stöðum 1030 hvernig sem

á það er litið þá hafa þeir sagt oss strið á

[4]hendur vér segja með Black gamla

reísum vé fyrir vísa verum þungir kuflúngum

[ath! eftirfarandi innskotsetningar voru á vinstri spássíu. Númeramerktar hér.]:

[1] ríta og sem þeir

finna fulla a

[2]enda man ey í

af veilu að han

[3] oreinda [<corr>öreynda</corr>]

[4] sverrissaga kap 94.

---

• Athugasemdir: 1 blað 32,8x19,1cm. Skrifað á það saman brotið 16,6x19,1cm.

---

• Skráð af: Edda Björnsdóttir
• Dagsetning: 06. 2012

---

Sjá einnig

Sverrissaga kap 94.

Skýringar

<references group="sk" />

Tilvísanir

<references />