Fundur 12.jan., 1872

Fundarbók, 1871-74.
Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

* Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874

• Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
• Dagsetning: 12. janúar 1872
• Ritari: Helgi E. Helgesen
• Staðsetning höfundar: Reykjavík
• Viðstaddir: XXX

---

• Lykilorð:
• Efni:
• Nöfn tilgreind: XXX

---

Texti

---

Lbs 488 4to, 0045r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

Bls. 1 (Lbs 488 4to, 0045r)
13. fundur 12. janúar 1872
Í byrjun fundarins gat forseti þess að nýr félags -
-maðr væri kominn á fund, nl. Jónas smiðr, og bauð
hann velkominn með þeirri von að hann mætti
verða fjelaginu sem mest til stuðnings.
Síðan var tekið til umræðu (áframhald) um þjóð-
-banka hér á landi, og tók Eiríkur Briem til máls, sem
var frummælandi í því máli.
Hann gat þess í byrjun máls síns, að andmælandi
Gísli Magnússon hefði tekið það fram, að hann hefði
ekki farið út í orðið se s: Banki, analyserað það, en

---

Lbs 488 4to, 0045v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

Bls. 2 (Lbs 488 4to, 0045v)
en það var frummælanda jafnljóst, enda væri
það ei svo áríðandi, sagði frummæl., og gætu menn
að ósekju haldið orðinu „Banki“, og fór hann síðan
fleiri orðum um flest mótmæli andmælanda,
og þótti yfir höfuð lítilvægar ástæðr þær, er komnar
voru fram. Síðan lýsti forseti því yfir, að um-
-ræðum um þetta mál væri lokið, einkum þar eð
hvorugur andmælanda mætti.
Þessu næst átti að taka til umræðu um „Person-
-ligheder í ritum og ræðum“, en frummælandi
Guttormur Vigfússon mætti ekki, og lýsti forseti
óánægju sinni yfir því, bæði sín vegna og fyrir
hönd félagsins, að menn svikjust þannig um
að koma á fund, eink. ef þeir hinir sömu væru frum-
^-mælendur.
Síðan var tekið til umræðu um breytingu á lög
félagsins, og tók Eiríkr Briem til máls fyrir hönd
Valdimars Briems frummælanda.
Hann tók fram að nauðsyn myndi vera á
revidera lögin, því bæði væri félagið búið að fá
nokkuð aðra stefnu, og í öðru lagi væri nokkr atriði
í lögunum, sem alls ekki væru juraetisk, eða ættu
við eptir því sem nú á stæði.
Forseti tók ^þá til máls, og kannaðist hann við, að
það, sem frummæl. sagði væri að nokkru leyti satt,
en hann tók líka fram, að ^þá ákvarðanir, ger

---

Lbs 488 4to, 0046r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

Bls. 3 (Lbs 488 4to, 0046r)
sumar, sem stæðu í lögunum, væru svo lagaðar, að ekki
væri gott að practisera þær, þær gætu verið góðar í
sjálfu sér fyrir það, og sköðuðu ekki að minnsta kosti.
Í annan stað tók forseti fram, að ísjárvert væri, að
takmarka málfrelsi manna til. d. hringja þá niðr, ef
svo þætti sem þeir, en töluðu, hringluðu of mikið.
þó var forseti ekki á móti nefnd í þessu máli.
Síðan tók sra Jón Bjarnason til máls. Hann hélt
því fram að betr mundi fara á því að hafa einhverja
takmörkun í því efni, en forseti tók seinast fram, og
væri það jafnv. nauðsynlegt, því valla væri hugsandi
að tóm siðferðisleg bönd gætu haldið einu félagi í
skefjum eða innan hinna réttu takmarka.
Síðan var samþykkt að kjósa nefnd í málið, og
var samþykkt 5 manna nefnd. Þessir voru kosnir
nefndarmenn: HEHelgesen með 10 atkvæðum.
Eiríkur Briem - 9 -
sr Jón Bjarnason - 8 -
Valdimar Briem - 8 -
Guttormur Vigfússon - 5 -
Síðan var tekið til umræðu um „Personligheder í
ritum og ræðum“, því nú var Guttormur Vigfússon. kominn
Hann segir fyrst, að það sé óheppilegt að sá maðr sé ekki
við, sem mest hafi þrefað um þersar setu. nihil de mor-
-tuis nisi bene, því hann vildi helst segja: nihil de mor-
-tuis nisi male, nihil de vivis nisi bene.
Síðan tók hann að ræða um það, hve sér virtist eiga

---

Lbs 488 4to, 0046v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

Bls. 4 (Lbs 488 4to, 0046v)
að tala um dauða menn og lifandi, og var hann mjög
moderat í skoðunum sínum. Honum virtist ekkert
á móti því, að tala um galla vondra manna þótt þeir
væru dánir. td. Judas Iscariot, en yfir höfuð ættu
menn að forðast að krenkja þá, sem eptir lifðu.
Um lifandi menn virtist han eiga við, að brúka
Personligheder annaðhv. þegar menn ættu að verja
æru sína, eða þegar þyrfti að finna að einhverju
t.d. vondum yfirvöldum, vondri stjórn, og margt
fleira sagði hann.
Andmæl. Eiríkr Briem. Hann sagðist að mestu fall-
-ast á það, er frummæl. sagði, en sagði þó, sér hefði
þótt hann taka heldur skakkt í spursmálið, eða
blanda öðru inn í t.d. setn: nihil de mortuis nisi
bene, því skilyrðið fyrir því, að það gætu heitið
Personligheder, yr væri það, að maðrinn væri lif-
-andi, eða í hlut ættu einhverjir náungar þess dána
en að öðru leyti mætti mikið sneyða hjá Personlig-
-heder; menn gætu með ýmsu öðru móti kommið
fram hugsunum sínum, eða meiningu.
Síðan tók forseti til máls. Þótti honum frum-
-mælandi ekki nógsaml. hafa tekið fram, hvað
Personligheder væri í sjálfu sér, og sýndi hann
með ljósum orðum fram á, hver skoðun sín
væri í þessu enfi.
Frummæl: áleit að dæmi sitt um Judas Isc

---

Lbs 488 4to, 0047r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

Bls. 5 (Lbs 488 4to, 0047r)
gæti staðist, því, ef Judas Iscariot væri f hraparl.
skammaðr, mundu þeir Iscariotar, ef nokkrir væru,
sem her kynnu að vera við, myndu geta tekið það
til sín; hann játaði að hann hefði ekki greint
vel eða definerað Personligheder; en að öðru leyti
þakkaði hann forseta astsaml. fyrir upplýsingarnar.
sra Jón Bjarnason 2. andmæl: Hann byrjaði á, að
tala um orðið Personligheder, og þótti ekki vera, sem
heppilegasta útlegging þar yfir: nærgöngul orð, því
og fyndist sér miklu fremur seja að kalla það: neyð-
-yrði í þá stefnu, er hér er ætlast til. Að öðru
leyti fannst hon. „Spurningin“ með röngu framborin
og þær spurningar, er henni voru líkar, því þær
væru svo lagaðar að ræða mætti um þær kvöld
eptir kvöld, mánuð eptir mánuð ofl. án þess að
fá nokkurn enda á þær. Sneyðar* sagði hann
væru í sjálfu sér rangar, en menn væru sneyðar-
-þurfar, og að því leyti væru þær að nokkru leyti
ójákvæmilegar, og fl.
Frummæl. sagði sér hefði heyrst andmæl. álíka allan
Personligheden vera rangan; en í spursmálinu væri
gjört ráð fyrir að sumar Personligheder æðra
ráða, eða að vissu leyti, og kvað ^hann það og vera sína
skoðun, og fór hann síðan um það nokkrum
orðum. Síðan var umræðum um Personligheden
lokið.
Til næsta fundar: 1.^c Island borið saman við
önnur lönd í fornöld. frummæl. Sigurðr Sigfusson

---

Lbs 488 4to, 0047v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.

Bls. 6 (Lbs 488 4to, 0047v)
Andmælendur. Gísli Magnússon og Eiríkur Briem
2. Hvar ættu veitingahús að vera hér á landi og
hvernig *? Frummæl. Sigurðr Guðmundsson
andmælendur: Guttormur Vigfússon og Jón Borg-
fjörð.
H.E.Helgesen Sigurðr Gunnarsson

---

• Athugasemdir:
• Skönnuð mynd:

---

• Skráð af:: Elsa
• Dagsetning: 01.2015

---