„Fundur 28.mar., 1873“: Munur á milli breytinga
(Ný síða: 200px|thumb|right| Fundarbók, 1871-74. <br /> Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn. * '''Handrit''': [http://handrit.is/is/manuscript/view/is/Lbs04...) |
Ekkert breytingarágrip |
||
(3 millibreytinga eftir 2 notendur ekki sýndar) | |||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[File:fundarbok1871-74.png|200px|thumb|right| Fundarbók, 1871-74. <br /> Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]] | [[File:fundarbok1871-74.png|200px|thumb|right| Fundarbók, 1871-74. <br /> Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]] | ||
<small>{{Fundarbók_1873}}</small> | |||
* '''Handrit''': [http://handrit.is/is/manuscript/view/is/Lbs04-0488 Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874] | * '''Handrit''': [http://handrit.is/is/manuscript/view/is/Lbs04-0488 Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874] | ||
* '''Safn''': [http://landsbokasafn.is Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn] | * '''Safn''': [http://landsbokasafn.is Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn] | ||
* '''Dagsetning''': | * '''Dagsetning''': 28. mars 1873 | ||
* '''Ritari''': | * '''Ritari''': Jón Ólafsson | ||
* '''Staðsetning höfundar''': Reykjavík | * '''Staðsetning höfundar''': Reykjavík | ||
* '''Viðstaddir''': XXX | * '''Viðstaddir''': XXX | ||
Lína 13: | Lína 14: | ||
==Texti== | ==Texti== | ||
Bls. 1 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488 | [[File:Lbs_488_4to,_0133v_-_267.jpg|380px|thumb|right| <br /> [http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0133v Lbs 488 4to, 0133v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]]] | ||
Bls. 1 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0133v Lbs 488 4to, 0133v]) | |||
15. fundr 28. marz. | |||
Fundarefni: Stúdentalíf í Reykjavík. | |||
<u>Lárus</u> frummælandi: Stúd: lífi <u>er</u> ekki varið | |||
einsog það <u>ætti</u> að vera. Hvað er stúdent? | |||
HVer sem studerar eitthvað. Leutu strictissimo | |||
sá, sem hefir fengið alm. undirbúningsmentun | |||
til að fá embætti. Vill útvíkka spursm: svo það | |||
yfirgrípi <del>f</del> stúdenta og þa´, sem standi þeim | |||
jafnt þótt ekki hafi þeir testimonium. - Hvað | |||
er í Rvík? Hún er höfuðborg Íslands; en uppfillir | |||
---- | |||
[[File:Lbs_488_4to,_0134r_-_268.jpg|380px|thumb|right| <br /> [http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0134r Lbs 488 4to, 0134r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]]] | |||
Bls. 2 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0134r Lbs 488 4to, 0134r]) | |||
ekki í réttum skiln. það, sem af einni höfuðborg má | |||
heimta hún er, í stað þess, að vera fremsti staðr | |||
landsins, aðsetrstaðr alls sem er til niðdreps. | |||
þjóðernins. Þykir þeim nationölu <del>hef</del> standa á | |||
réttara grundvelli, en cosmopolitar bæjarins. | |||
Fyrsta krafa <u>hs</u> til stúdenta er að þeir séu <u>íslenzkir</u> | |||
stúdentar. Fyrsta ætlunarverk studenta er að | |||
geyma mentunar vorrar, að hún ekki fordask- | |||
ist. Til þess, að stúd. komi því fram, sem þir | |||
<u>eiga</u> að koma fram, útheimtist að þeir lifi í | |||
félagi, en eigi í sundrungu; sé bindindis | |||
og reglumenn [merki] | |||
Andm: sér J. Bj. eigi mættr. Sig. mál. 2. andm. vildi | |||
eigi tala. | |||
<u>Séra Matthías</u>: Þótti vanta að taka fram, að líf | |||
stúdenta ætti að vera <u>vísindal</u>. líf. Þetta sjái | |||
menn bezt annarsstaðar. Menn eigi að út- | |||
sanna sig firir komandi forfattervirksom- | |||
hed [merki]. Þykir vanta í studenta - lífið: <u>anda</u> | |||
og líf. Meira lif meðal. s´tud. ísl. firir alda- | |||
mótin. Minnti á biskupassona og bændasona - flokk - | |||
---- | |||
[[File:Lbs_488_4to,_0134v_-_269.jpg|380px|thumb|right| <br /> [http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0134v Lbs 488 4to, 0134v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]]] | |||
Bls. 3 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0134v Lbs 488 4to, 0134v]) | |||
ana; og var slikt sprotið af andl. lífi. Þá komu | |||
og fram betri rit, en áðr höfðu verið. Þá voru | |||
útg. Eggerts kvæði; <del>þá</del> ferðabók Eggerts og Bjarna; | |||
þar lagðist undirbúningr undir Kvöldvök- | |||
urnar. Þetta útdreiddi og efldi mentunina. | |||
Vonar að stud. líf eigi sér hér betri fram- | |||
tíð en nú er, þótt það verði aldrei stórt | |||
hér á landi. Vonar það verði íslenzkara | |||
sé. Það er bezti tími æfinnar, sem maðr | |||
ávalt minnist, það er samlíf studerandi | |||
manna, það saklausa, fjöruga, kosmopóli- | |||
tiska samlíf sem þar er. Skólinn má eigi | |||
skoðast sem embættismannaskóli, heldr sem | |||
mentunarskólar. Talaði um eðli ýmiskonar skóla. | |||
Jón Ólafsson þykir báðir hafa farið fyrir utan spursmalið | |||
Fyrst er að vera student og þarnæst islenzkur; því ef | |||
fyrsta áherzla á að vera á <u>íslenzkr</u>, þá er hætt við að | |||
studentinn hverfi. | |||
<u>Forseti</u> lagði sömul. mesta f áherzlu á, | |||
að studentar <u>stúderuðu</u> í orðsins réttu merk- | |||
ing; en þ.e. að leita að sannleikanum og ran- | |||
saka ritningarnar. En stúdentinn er maðr á | |||
---- | ---- | ||
[[File:Lbs_488_4to, | [[File:Lbs_488_4to,_0135r_-_270.jpg|380px|thumb|right| <br /> [http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0135r Lbs 488 4to, 0135r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]]] | ||
Bls. 4 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0135r Lbs 488 4to, 0135r]) | |||
fjörs og lífsins bezta aldri, og verðr og á því, að taka | |||
með interesse þótt öllum dagsins brennandi | |||
spursmálinu, sé pólitiskir. Þótt sumir udskeii | |||
í vissar retningar, sé það nokkuð afsakanl. sakir | |||
aldrs og lífsfjörs. Hann vill að studentinn hafi stú- | |||
derað, að hann hafi „skejet ud“, verið fullr, en | |||
ekki staðnæmst á því stadio, heldur komist útifir | |||
það. Stúd. eigi hvervetna að berjast fyrir frelsi, | |||
föðurlandsást, <sup>gegn</sup> oddborgurum etc. Stúd. í Rvík | |||
eigi að berjast mót oddborgurum bæjarins og | |||
ófrelsi og útlenzku landsins, án þess, að gleyma | |||
þarfirir að stúdentar gleymi því fyrsta. | |||
<u>Lárus</u> féllst á ræðu forseta; þeir ættu að gerast | |||
reformatórar. helzt móti fordönskun | |||
bæjarins. | |||
Utgafa Krisjans Kvera Frummæl. <u>Hafs Björnsson</u>: | |||
Utgáfan ágæt yfir höfuð, sumt betr sleppt (1/2 vísur) beinakerl. | |||
ingavísur etc. Utgefandi meistaralega tekizt, þar sem skyringa | |||
þarf við eru þær til. Formálinn fær lofsorð í Gefn og er því samþ. | |||
muna að orð koma fyrir sem enginn skilur „Nihilisti“ til dæmis | |||
mikið gull vit lysir sér a niðurskipum kvæðanna. - | |||
---- | |||
[[File:Lbs_488_4to,_0135v_-_271.jpg|380px|thumb|right| <br /> [http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0135v Lbs 488 4to, 0135v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]]] | |||
Bls. 5 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0135v Lbs 488 4to, 0135v]) | |||
<u>Jón Olafsson</u>: Andmæl. vill að fleira sé fellt úr, satt að betra er | |||
að sleppa vísum alveg en að láta að eins standa tvo orð. En er | |||
Correcteurnum að kenna. Betra var að sleppa vísunum | |||
alveg en að prenta 2 orð. Önnur liti er að á síðari partinum | |||
er fullt af meiningarvillandi prentvillum, niðurskipun ei svo | |||
vel af hendi leyst sem og hefði viljað, en af því að kvæði bárust | |||
eptir að prentunin byrjaði þá varð ekki betr skipað niður | |||
en nú er. Réttast að taka sem mest að mínu áliti þó að | |||
sumir vilji taka sem minnst. Réttast við fyrstu útgáfu | |||
að gefa allt út, en svo síðar gefa út utvalin verk skaeðs-* | |||
ins; það sem úr er kastað er að eins það sem einskis er | |||
vert í skarðl. tilliti; eitt fallið úr af gleymsku. Fáein kvæði | |||
hafa síðar komið. Ekkert má fella úr af því það sé ljótt | |||
eða klurt nema það sé líka óskáldlegt. Gleður lof Pprónðahes* | |||
<u>Jón síra Bjarnason</u>: Heldr að Gröndahl hafi gefið utg dúsór | |||
til þess að gjöra sig merkilegan. - Alitr óbrúkandi að gefa | |||
í 1. útg rett ut eptir einn rithöfund nafn vel það sem höfundr | |||
inn mundi skammast enn fyrir, það synir meier grundvallarprin- | |||
sip utgefandans en hið innra hofundarins. Utg. segist gefa út | |||
eptir astet. reglum en ekki morolskum; en ekkert er astetiskt | |||
sem er moralskt; hið góða er fagurt og hið fagra gott. Þegar gefr | |||
ut Gonguhrólf, þá verðr að hann að vanda um alþyðu; hann | |||
verðr að hafa tillit til sins publikums. Orétt er að gefa út | |||
það sem maðr er viss um að hofundurinn hefði ekki gefið | |||
út. Skömm að morgu í Jóns Þorlákssonar Kvæðabók. | |||
---- | |||
[[File:Lbs_488_4to,_0136r_-_272.jpg|380px|thumb|right| <br /> [http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0136r Lbs 488 4to, 0136r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.]]] | |||
Bls. 6 ([http://handrit.is/is/manuscript/imaging/is/Lbs04-0488#0136r Lbs 488 4to, 0136r]) | |||
Ekki mörg kvæði í Kr. Kv. hneiksla en þó of mörg. það religiösu | |||
o: jafnvel alheimsmus hneikslar ekki svo mikið; og fæ ei verri mein- | |||
ingu um hann en áður, því eg þekkti Kristján, en þeir sem | |||
ekki þekktu hann geta af kvæðunum fengið rangar hugmynd- | |||
ir um Kristján. - Viðvikj Correctum síðari hlutans þá las eg | |||
nokkrar arkir af kvæðunum; forsværa ekki Correcturuna, en hafi | |||
einhver lesið prentvillulistan <del>er</del> þá eru 5 úr fyrri hlutanum en | |||
1 úr síðari hlutanum; stendr á sama þó hefðu verið helmingi | |||
fleiri prentvillur. Gott er að margt orð er útfellt, sem ofstaðið | |||
hefði hefði verið utgefandanum til skammar. - | |||
<u>Jón Ólafsson</u>: Mig varðar ekkert um publikum, vil ei laga | |||
mig eptir því ef publicum er á rangri stefnu. Utgefandinn | |||
á að gjöra rétt og gott er að hneiksla publicum ef skoðanir og | |||
tilfinningar þess eru skakkar | |||
<u>E. Briem</u> Annar leggur ahersluna á kvæði hinn á Kristjans | |||
annar vill góð kvæði og ekki annað hinn vill hafa allt sorpið | |||
með af því það er eptir Kristjan. - | |||
Næst. 1 Hvernig er <del>hentugast</del> hagkvæmast að haga og | |||
efla alþyðumenntun á Islandi Frummæl. E | |||
Briem Andmælt. G Magnússon Jón Olafsson | |||
2 Skandinavismus Frummæl: Jón Olafsson | |||
Andmæll. Jón frá Melum E. Briem. - | |||
Fundi slitið | |||
H.E.Helgesen Jón Ólafsson | |||
Lína 35: | Lína 296: | ||
* '''Skönnuð mynd''': | * '''Skönnuð mynd''': | ||
---- | ---- | ||
* '''Skráð af:''': | * '''Skráð af:''': Elsa | ||
* '''Dagsetning''': | * '''Dagsetning''': 02.2015 | ||
---- | ---- |
Nýjasta útgáfa síðan 25. febrúar 2015 kl. 17:45
Fundir 1873 | ||||
---|---|---|---|---|
24.jan. | 31.jan. | |||
7.feb.? | 14.feb. | 21.feb. | 28.feb. | |
7.mar. | 14.mar. | 28.mar. | ||
18.apr. | 25.apr. | |||
27.maí | 30.maí | •1874• |
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 28. mars 1873
- Ritari: Jón Ólafsson
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti
Bls. 1 (Lbs 488 4to, 0133v)
15. fundr 28. marz.
Fundarefni: Stúdentalíf í Reykjavík.
Lárus frummælandi: Stúd: lífi er ekki varið
einsog það ætti að vera. Hvað er stúdent?
HVer sem studerar eitthvað. Leutu strictissimo
sá, sem hefir fengið alm. undirbúningsmentun
til að fá embætti. Vill útvíkka spursm: svo það
yfirgrípi f stúdenta og þa´, sem standi þeim
jafnt þótt ekki hafi þeir testimonium. - Hvað
er í Rvík? Hún er höfuðborg Íslands; en uppfillir
Bls. 2 (Lbs 488 4to, 0134r)
ekki í réttum skiln. það, sem af einni höfuðborg má
heimta hún er, í stað þess, að vera fremsti staðr
landsins, aðsetrstaðr alls sem er til niðdreps.
þjóðernins. Þykir þeim nationölu hef standa á
réttara grundvelli, en cosmopolitar bæjarins.
Fyrsta krafa hs til stúdenta er að þeir séu íslenzkir
stúdentar. Fyrsta ætlunarverk studenta er að
geyma mentunar vorrar, að hún ekki fordask-
ist. Til þess, að stúd. komi því fram, sem þir
eiga að koma fram, útheimtist að þeir lifi í
félagi, en eigi í sundrungu; sé bindindis
og reglumenn [merki]
Andm: sér J. Bj. eigi mættr. Sig. mál. 2. andm. vildi
eigi tala.
Séra Matthías: Þótti vanta að taka fram, að líf
stúdenta ætti að vera vísindal. líf. Þetta sjái
menn bezt annarsstaðar. Menn eigi að út-
sanna sig firir komandi forfattervirksom-
hed [merki]. Þykir vanta í studenta - lífið: anda
og líf. Meira lif meðal. s´tud. ísl. firir alda-
mótin. Minnti á biskupassona og bændasona - flokk -
Bls. 3 (Lbs 488 4to, 0134v)
ana; og var slikt sprotið af andl. lífi. Þá komu
og fram betri rit, en áðr höfðu verið. Þá voru
útg. Eggerts kvæði; þá ferðabók Eggerts og Bjarna;
þar lagðist undirbúningr undir Kvöldvök-
urnar. Þetta útdreiddi og efldi mentunina.
Vonar að stud. líf eigi sér hér betri fram-
tíð en nú er, þótt það verði aldrei stórt
hér á landi. Vonar það verði íslenzkara
sé. Það er bezti tími æfinnar, sem maðr
ávalt minnist, það er samlíf studerandi
manna, það saklausa, fjöruga, kosmopóli-
tiska samlíf sem þar er. Skólinn má eigi
skoðast sem embættismannaskóli, heldr sem
mentunarskólar. Talaði um eðli ýmiskonar skóla.
Jón Ólafsson þykir báðir hafa farið fyrir utan spursmalið
Fyrst er að vera student og þarnæst islenzkur; því ef
fyrsta áherzla á að vera á íslenzkr, þá er hætt við að
studentinn hverfi.
Forseti lagði sömul. mesta f áherzlu á,
að studentar stúderuðu í orðsins réttu merk-
ing; en þ.e. að leita að sannleikanum og ran-
saka ritningarnar. En stúdentinn er maðr á
Bls. 4 (Lbs 488 4to, 0135r)
fjörs og lífsins bezta aldri, og verðr og á því, að taka
með interesse þótt öllum dagsins brennandi
spursmálinu, sé pólitiskir. Þótt sumir udskeii
í vissar retningar, sé það nokkuð afsakanl. sakir
aldrs og lífsfjörs. Hann vill að studentinn hafi stú-
derað, að hann hafi „skejet ud“, verið fullr, en
ekki staðnæmst á því stadio, heldur komist útifir
það. Stúd. eigi hvervetna að berjast fyrir frelsi,
föðurlandsást, gegn oddborgurum etc. Stúd. í Rvík
eigi að berjast mót oddborgurum bæjarins og
ófrelsi og útlenzku landsins, án þess, að gleyma
þarfirir að stúdentar gleymi því fyrsta.
Lárus féllst á ræðu forseta; þeir ættu að gerast
reformatórar. helzt móti fordönskun
bæjarins.
Utgafa Krisjans Kvera Frummæl. Hafs Björnsson:
Utgáfan ágæt yfir höfuð, sumt betr sleppt (1/2 vísur) beinakerl.
ingavísur etc. Utgefandi meistaralega tekizt, þar sem skyringa
þarf við eru þær til. Formálinn fær lofsorð í Gefn og er því samþ.
muna að orð koma fyrir sem enginn skilur „Nihilisti“ til dæmis
mikið gull vit lysir sér a niðurskipum kvæðanna. -
Bls. 5 (Lbs 488 4to, 0135v)
Jón Olafsson: Andmæl. vill að fleira sé fellt úr, satt að betra er
að sleppa vísum alveg en að láta að eins standa tvo orð. En er
Correcteurnum að kenna. Betra var að sleppa vísunum
alveg en að prenta 2 orð. Önnur liti er að á síðari partinum
er fullt af meiningarvillandi prentvillum, niðurskipun ei svo
vel af hendi leyst sem og hefði viljað, en af því að kvæði bárust
eptir að prentunin byrjaði þá varð ekki betr skipað niður
en nú er. Réttast að taka sem mest að mínu áliti þó að
sumir vilji taka sem minnst. Réttast við fyrstu útgáfu
að gefa allt út, en svo síðar gefa út utvalin verk skaeðs-*
ins; það sem úr er kastað er að eins það sem einskis er
vert í skarðl. tilliti; eitt fallið úr af gleymsku. Fáein kvæði
hafa síðar komið. Ekkert má fella úr af því það sé ljótt
eða klurt nema það sé líka óskáldlegt. Gleður lof Pprónðahes*
Jón síra Bjarnason: Heldr að Gröndahl hafi gefið utg dúsór
til þess að gjöra sig merkilegan. - Alitr óbrúkandi að gefa
í 1. útg rett ut eptir einn rithöfund nafn vel það sem höfundr
inn mundi skammast enn fyrir, það synir meier grundvallarprin-
sip utgefandans en hið innra hofundarins. Utg. segist gefa út
eptir astet. reglum en ekki morolskum; en ekkert er astetiskt
sem er moralskt; hið góða er fagurt og hið fagra gott. Þegar gefr
ut Gonguhrólf, þá verðr að hann að vanda um alþyðu; hann
verðr að hafa tillit til sins publikums. Orétt er að gefa út
það sem maðr er viss um að hofundurinn hefði ekki gefið
út. Skömm að morgu í Jóns Þorlákssonar Kvæðabók.
Bls. 6 (Lbs 488 4to, 0136r)
Ekki mörg kvæði í Kr. Kv. hneiksla en þó of mörg. það religiösu
o: jafnvel alheimsmus hneikslar ekki svo mikið; og fæ ei verri mein-
ingu um hann en áður, því eg þekkti Kristján, en þeir sem
ekki þekktu hann geta af kvæðunum fengið rangar hugmynd-
ir um Kristján. - Viðvikj Correctum síðari hlutans þá las eg
nokkrar arkir af kvæðunum; forsværa ekki Correcturuna, en hafi
einhver lesið prentvillulistan er þá eru 5 úr fyrri hlutanum en
1 úr síðari hlutanum; stendr á sama þó hefðu verið helmingi
fleiri prentvillur. Gott er að margt orð er útfellt, sem ofstaðið
hefði hefði verið utgefandanum til skammar. -
Jón Ólafsson: Mig varðar ekkert um publikum, vil ei laga
mig eptir því ef publicum er á rangri stefnu. Utgefandinn
á að gjöra rétt og gott er að hneiksla publicum ef skoðanir og
tilfinningar þess eru skakkar
E. Briem Annar leggur ahersluna á kvæði hinn á Kristjans
annar vill góð kvæði og ekki annað hinn vill hafa allt sorpið
með af því það er eptir Kristjan. -
Næst. 1 Hvernig er hentugast hagkvæmast að haga og
efla alþyðumenntun á Islandi Frummæl. E
Briem Andmælt. G Magnússon Jón Olafsson
2 Skandinavismus Frummæl: Jón Olafsson
Andmæll. Jón frá Melum E. Briem. -
Fundi slitið
H.E.Helgesen Jón Ólafsson
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af:: Elsa
- Dagsetning: 02.2015