Fundur 20.okt., 1871
Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 20. október 1871
- Ritari: XXX
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti
Bls. 1 (Lbs 488 4to, 0017v)
Lbs 488 4to, 0017v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
2. fundur, 20. okt.
Forseti bauð hina nýkomnu fjelagsmenn velkomna;
Forseti tók síðan til umræðu um hið fyrirhugaða blað,
og fórust svo orð, að eigi mundu líkindi til, að það gæti
<unclear>kannizt</unclear> á, þar eð eigi væri kominn helmingur þeirra áskrif-
anda, er til var ætlast.
Því næst tók Gísli Magnússon til máls, og talaði
um hinar illu undirtekla landsmanna í þessu máli,
og kvað málið, því miður, sjálffallið; hann lagði það
síðan til, að málið væri þó eigi á enda kljáð, og heldur
skyldu menn bíða fameptir vetrinum, og reyna þá að
taka koma út smáritlingum eða ritlingi um ýms þarf-
leg efni.
Þar eð fleiri eigja eigi báðu hljóðs í þessu máli,
stóð forseti upp, og fjellst á tillögu Gísla Magnússonar
og sagið síðan umræðum slitið um þetta mál að sinni.
Síðan las forseti upp tillögur nefndarinnar
um umræðuefni til vetrarins; verkefni þau er nefndin
Bls. 2 (Lbs 488 4to, 0018r)
Lbs 488 4to, 0018r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
hafði stungið uppá voru 34, og voru þau öll samþykkt.
Síðan las hann upp þau umræðuefni, er eptir voru
frá fyrra ári, en þær voru um 70.
Síðan voru kosnir menn til að vera frummælendur
í ýmsum umræðuefnum.
Þá var þegar ákveðið fundarefni til næsta fundar, en það
in f var 1.) ill brúkun, vanbrúkun og misbrúkun á tjörninni
í Rvk"; frummælandi Sigurður Guðmundsson, andmælendur
Óli Finsen og Gísli Magnússon; 2.) Hverni útlendingar hafa
gjört Ísl. mest gagn og sóma; frummælandi Eiríkur Briem,
andmælendur Gísli Magnússon og Valdimar Briem.
Síðan tók Gísli Magnusson til máls í málinu um
verzlunarsambandið við Noreg, og talaði fyrst nokkur alm.
ávarpsorð, en tók síðan að ræða málið nokkuð á þessa leið:
Danir hafa að vísu farið mjög illa með Isl. með verzlunar
einokunini, en Ísl. sjálfir voru einig mjög vesælir, og
gjörðu lítið til að hjálpa sér sjálfir; fyrst á þessari öld
fór að koma nokkuð líf í verzluna, sem okkar þjóðmál,
en kraptaleysið var en lítið. Danir hafa skoðað oss sem
dýr, eins og búandi tekur hross til haugferða, og farið
með oss svivirðulega; þó eru undantekn. eins og gróseri <unclear>Knudtsen</unclear>.
Afleiðingin af þessari illu meðferð er margvisl. álag; kaupmen
byggja ei landsmen með vörur nema fram á lestir, <unclear>kitti</unclear> fast ei
á honum, og m v dæma <unclear>migað en</unclear> hjá einum kaupmanna
optast nær er kaffi og brenivinslaust etc. Hér hefu snúið <unclear>app</unclear>
eins konar stjarna; Isl. og Normen hafa <unclear>litst afhendins.</unclear>
Um 1820 var gjörð sér til slökun, að mætti fá til búin
hús frá nema Noregi, hlátur nema gluggarnir (hlátur)
Bls. 3 (Lbs 488 4to, 0018v)
Lbs 488 4to, 0018v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Danir hafa lítið viljað styrkja oss til eigin verslunar
og munu ei gjöra það en; og í fyrra vildi <unclear>þess fmandi</unclear>
samkundan spilla sambandinu við Norveg, en
Norðmenn breiða út á móti okkur faðmin, óverðskuldað
og kena í brjós um okkur kvikindin, oss var spáð að sér
færum í hundana, ef vér skildum við þessa blessuðu
Dani, en nú þorir engin slít. Danir voru einsini
ein voldugasta þjóð í heimi, en lítið varð úr þeim.
Í hitt eð fyrra var Norvegur hið þriðja land í heim-
inum, sem átti flest skip; hver hefði trúað því 1814.
Danir eru að fara í hundana, og jeg hryggist yfir yfir því
(Allegorium Jón Bjarnason á Búrfelli). Ísl. hafa
haft mikla bölvun af Danmörku. Ísl. ætti að hafa
betra af Norvegi; mundu Ísl. ei geta þrifist betur í
samb. við Norðmen en Dani, jeg er samfærðr um slík,
þessvegna meðfram, að Dönum fer hnignandi, Norðmen
eru í uppgangi. Við sjálfir þurfum að efla hjá oss marga
góða hluti, leggja niður drykkjuskap, sem eyðir öllu góðu,
en temja oss reglusemi, svo allt gagni ei á <unclear>trjefæti</unclear>, sömul.
rávendni, skilríki, og þekkingu, enfremur duðler dugnað og
orku; Danir hol hlök af Engl. fyrir <unclear>smásumgl.</unclear> útendlingr
ar þra. Ef vér settum á oss rögg, þá þyrftu Danir
ei koma með glósum um að þeir settu í oss brenivín
f og gæfu kaupmönnum í uppbót c. 20000 rd. Við
gætum fengið allar vörur anarstaðar, og gætum
svo haldið áfram brenivínssamb. við Dani. Viðskiptin
Bls. 4 (Lbs 488 4to, 0019r)
Lbs 488 4to, 0019r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
við Noreg gætu gengið vel, ef men vanda sig á <unclear>sku</unclear>
ár
Bls. 5 (Lbs 488 4to, 0019v)
Lbs 488 4to, 0019v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 6 (Lbs 488 4to, 0020r)
Lbs 488 4to, 0020r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af: Eiríkur
- Dagsetning: 2013
