Fundur 24.mar., 1871
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 24. mars 1871
- Ritari: XXX
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti
Bls. 1 (Lbs 488_4to, 0002r)
Fundur. 24. Marts 1871.
Málið um þjóðbúning karla (framhald)
Gísli Magnússon: Þetta mál finnst mjer í
alla staði óviðráðanl. Það er svo lagað að þó vjer höf-
um hjer 1 mann sem þekkjum þetta vonum betur
þá fannst mjer þó þessi maður tala svo dapurl.
og fátækl. að ekkert yrði gjört. Jeg ritaði upp 8. No.
Mjer fannst frummælandi komast að þeirri niður-
stöðu að astæðar væri til að koma upp þjóðbún-
ing karla NB ef þjóðin vildi. Þetta er þvaður.
Mjer finnst eigi þurfa að spyrja hvort Pjetri
eða Páli líki heldr fylgja sannleikanum beint á-
fram ef ástæða er til þess. - Breyting á kvenn-
búnaði þótti frumæl. lítil. en mjer fannst
hann aðeins tala um þessa öld, en lítið um 10-
17. öld og um það vildi jeg beiðast upplysinga
hjá frummæl. hvort menn viti nokkuð um
þessar aldir eða eigi. Saga frá Bergþorshvoli
á tímum Njáls um svuntu eldabuskunnar
þar.- Frummæl. sagði að húsbúningr hafi
aukist í 12 ár. Það getr eigi verið nema sú sje
mein. að húsbúningr sem sparibúningr hafi
aukizt. - Hann sagði að Principið í buningnum
væri að búningr karla og kvenna væri sem lík-
astr en ef búningarnir væru eins, þá vildi jeg
sjá hvernig færu um skemmtigöngur o.s.frv.
Jeg umynda mjer að ólíkindi á buningnum
sjeu af því að mönnum þótti nauðsynl. að
hylja líkama kvenna og limalag meira en
karla. I austurlondum huldu menn allan lík-
amann en þetta hefur þótt ervitt og því hafa karlar
Bls. 2 (Lbs 488_4to, 0002v)
f orðið svona hálfhuldir allir, en kvenn
menn lítið huldir að ofan en alhuldar að
neðan. (Dæmi: 7 pils með bryddingum hvert
upp af öðru á móður Ara Pjeturssonar) - Laga-
menn eru skrautlegar búnir en aðrir. Þeir
ganga allir gylltir en lærðustu menn vorir
eins og svörtustu sauðir. Þetta finnst mjer
heyra málinu til að tala um. - Mjer fannst frum-
mælandi taka það sem seima að breyta búning
og koma upp einkennilegum búning, en þetta
finnst mjer sitt hvað. Menna geta haft karlmanna
buning án þess hann sje íslenzkul. einkennis-
búningur. Kæmust menn allir á það að
taka upp danskan buning t.d. eins og embættis-
menn þá yrði það islenzkur einkennisbúningur
-Frummælanda finnst mjer vanta ala þekk-
ingu á búningnum nema á 1 1/2 öld.
Frummælandi (Sig. Guðm) andmæl. efaðist
um að húsbuningr hefði aukist á síðustu 12 ár
en á Norðurlandi var buningarnir svo eins og
allar þjóðir vru þar komnar saman. Þá voru
6 peisur í Eyjaforði. Gefin regla að karla og
kvennabuningr sje sem líkastr en kvennabún-
ingr nokkru síðari. Allir fæðast eigi nokkr
eins og frummæl. sagði því barnfæddist á 16. öld
með skó á fótum (tekið úr kvæði á 16. öld). Sömu
leiðis annað barn cfr kvæði sera Olafs á Söndum
það er eðlil að buninga kvenna og karla sje svo
ólíkur en það kemur af því að þeir eru
alveg ósamkynja, sinn úr hverro heimsálfu.
Jeg skoða eigi einkennisbúning z þjóðbúning.
Karlmenn hafa hjer engan þjóðbúning nú en
búninginn sem var á 18. öld gæti ver kall-
ast þjóðbúningur þó hann væri útlendur.
Því út af honum er húsbuningurinn sprott-
inn nl. af buningi skolapilta í þá daga.
Bls. 3 (Lbs 488_4to, 0003r)
Andmælandi sagði að jeg hefði gleymt fyrri
öldunum en það er fyrir utan spursmálið nema
þar sem þarf að taka það til samanburðar.
Svunta er hjer eigi til fyrri en líkl. eptir 1600.
Þó sveipa sjé í Lax. pvet lagt út = svunta þá
kemur það fyrir í svepinum um hofuðbúning
(líkl. út striga eða gæruskinni)
Jón Bjarnason: Frummæl. sagði fyrri
kvelið að ísjárvert væri að væri að reyna að
koma upp búningi því óvíst væri að hann
yrði tekinn upp. Mjer finnst mega gjöra uppá-
stungu um einhvern búning hjer í fjelaginu
og gæti menn tekði hann upp ef hann líkaði.
Ekkert er á móti að hafa 2 búninga.
Sigurðr Guðmundsson (málari frummæl.).
Jeg talaði eigi um að það væri asjarvert að reyna
að koma upp buningi karla, en það eru miklu
meiri breytingu sem þurfi á buningi karla
en þær sem gjörðar hafa verið á kvennbúningnum.
Gísli Magnússon: Frummæl. segir að vjer
getum eigi talað um þjóðbúning karla á 19. öld
heldr á 18. öld þetta finnst mjer óviðkunnanl. Mjer
finnst bændabúningurinn hjá oss vera yfir höfuð ein-
kennisbúningr Islendinga. Peisa er orðið bosom
=brjóst Brækur= bracae (á latínu). (fleiri dæmi)
Þetta sýnir að allt er útlent. Sp Svuntan er eigi meg
því slátrarar höfðu praligatorium, præcinctorium
cinctorium hjá Rom. sem er = svunta. Sveipa var
eins og frummæl. sagði líkl. heldr höfuðbúningr. Mig
furðar á því að frummæl. hefur eigi enn komið með
neina uppástungu. Hann segir að ekkert verið
gjört nema menn viti hvað áður hefur verið
brúkað, en þessu verð jeg að neita menn þurfa
ekkert af hinu gamla að hafa, heldur reyna
að fá sjer með skynsemi og hagsýni nýan ísl.
þjóðbúning t.d. hafa skirtu, nærbuxur, peisu
buxur, skó, eins og við höfum hafa eitthvert bolfat
sem hneppist vel upp um hálsinn
Bls. 4 (Lbs 488_4to, 0003v)
síðan belgfat ekki mjög sítt en sem nær
niður á mitt læri. Eitthvað á höfðinu helzt
hettu. Helzt vildi jeg að búningr opni og
hvern dag væri sem líkastur
Sigurðr málari: þjoðbuningr kvenna
er kominn af búningnum á 18 öld og því finnst
mjer hann fremur þjóðl. en þessi sem nú er.
Næsti fund. Jónas Hallgrímsson um vinnu
við haskolann í Kaupmannahöfn: GAndmæl-
endur. G. Magnússon, H.E.Helgesen. og Gísli
Magnússon kostir og ókostir Íslands í saman
burði við önnur lönd Andmælendur Snorri
Jonsson og H. Guðmundsson.
H.E.Helgesen Páll Ólafsson.
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af:: Eiríkur
- Dagsetning: 2013
Sjá einnig
Skýringar
<references group="sk" />
Tilvísanir
<references />
