Fundur 7.mar., 1873
Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
| Fundir 1873 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 24.jan. | 31.jan. | |||
| 7.feb.? | 14.feb. | 21.feb. | 28.feb. | |
| 7.mar. | 14.mar. | 28.mar. | ||
| 18.apr. | 25.apr. | |||
| 27.maí | 30.maí | •1874• | ||
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1871-1874
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 7. mars 1873
- Ritari: Valdimar Briem
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti
Lbs 488 4to, 0123v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 1 (Lbs 488 4to, 0123v)
13. fundur, 7. feb marz.
Sigf. Eymundsson (í málinu um verzlun Norðm):
Norðm. hafa byrjað að nokkru leyti alm. verzlun hjer.
þó má fram telja félag Magn. í bráðræði, sem það
er hafi byrjað á þann hátt, sem verzlun hér á
að vera. Þá komu bráðum upp önnur félög, og
var fyrst snúið sér til Norðm. Þeir sendu hér
þá uppskip, sem gjörði ómetanl. gagn, með
því að setja miklu betri prísa en annars hafa
orðið, og fyrir það eiga þeir miklar þakkir
skilið. Svo fóru þeir nú bráðum að færa
sig upp á skaptið og blönduðu sér of mikið
í ýmisl. hér og reyndust óáreiðanl. þegar
Norðum. byrjuðu verzlun hér höfðu þeir
í höndunum allan ágóðan, en undir niðri var
sjálfselskan hjá þeim, og ætluðu þeir sér
að kjena á Íslendingum, eins og t.a.m.
Finnunum; fornmennirnir hafa og brúkað
þetta sjálfum sér til góðs, og sýndu fullk.
Lbs 488 4to, 0124r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 2 (Lbs 488 4to, 0124r)
sá einn var tilgangur þeirra að gjöra sjálfa
sig ríka. Við sjáum nú heldur í ár enga bót
frá þeirra hálfu, því þeir hafa eigi boðið
betri, heldur jafnvel verri. Jeg er því á
því að þeir eigi fremur óþakkir skilið af
okkur heldur en þakkir, þar sem tilgangur
þeirra var að gjöra sjálfa sig ríka. Nú er einn
maðr í félaginu, sem sjálfr hefr orðið
ríkur á þessari ísl. verzlun, en nú er hann
rekinn úr félaginu. Verzlun Magnúsar í
Bráðræði er sú rétta verzlun; nú fær hann
sitt sérstaka skip upp í vor með allar
vörur frá grossera í Kpmh:, sem víst
hefði verið betra að fara til strax heldr
en til Norðmanna. þeir senda ekki 7000 fð*
af seglgarni, þegar beðið hefur verið umm 1000
fð. etc. þeir hafa eigi farið eptir tillögum
Íslendinga, heldr eptir sínum eigin geðþótta,
til að græða sjálfir, og eiga því óþakkir skilið af oss.
Lbs 488 4to, 0124v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 3 (Lbs 488 4to, 0124v)
Jón frá Melum: það factiska
í því, sem frummælandi sagði er
vístjrjett, en jeg get ekki verið hon-
um samdóma í því, að Norðmenn
eigi vanþakkir skilið af fyrir Ísl. fyrir
verzlunarviðskipti þeirra. það er ólíkt
hvernig Norðm. taka á móti Íslend
ingum eða Danir. það er vitaskuld að
Norðmenn vilja nátturl. ekki á viðskipt-
um sínum niðast, og þess er ekki heldur
von að frændaástin færi svo langt.
Eiríkur Briem: Jeg er samdóma frum-
mælanda í því, að Norðm. hafa fremur
byrjað verzlun til sína hér til eigin
hagsmuna; en eigi að síður hafa þeir
þeir þó stutt hina hina innlendu
verzlun, og hjálpað óbeinl. áfram
hinni innlendu verzlun. Gufuskipið
Lbs 488 4to, 0125r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 4 (Lbs 488 4to, 0125r)
„Jón Sig.“ hefr sjálfsagt verið sent
af Norðm. í eigingjörnum tilgangi
eða þeim sjálfum til hags, en eigi að
síður ætla jeg að ferðir hans í kringum
landið hafi komið mjög miklu góðu til
leiðar, þrátt fyrir allar þess óreglul.
ferðir; það verðr verðr líkl. til þess bæði
til þess að efla hin innlendu verzlunar-
fjélög, og sömul. til að koma á reglul.
gufuskipsferðum kringum landið,
sem er eitt hið mesta nauðsynjamál.
Sigfús Eymundsson: Fyrsti andmælandi
talaði um hinn bróðurl. kærleika Norðm.
og það getr verið að þeir hafi hann, en
NB fyrir borgun. Andmælandi hafði
ekki annað að færa til síns máls, en að
það hefði verið tekið svo vel á móti honum.
Viðv. gufuskipinu, Jóni Sigurðssyni, þá
Lbs 488 4to, 0125v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 5 (Lbs 488 4to, 0125v)
hefur það gjört okkur mikla bölvun,
og gerir okkur ómetanl. bölvun til
langframa, og það verða til að koma
í veg fyrir að gufuskiptsferðir komizt
hér á, því allir fælast að kunna hér
á gufuskipin, þegar þetta hefur ekki
gengið betur. Jeg vona þó að gufuskipið
„Jón Sig.“ hafi þó ekki drepið allan kjark
úr Íslendingum, þó það hafi reynt
til þess.
Eiríkur Briem: Nú er jeg þvert á móti
andmælanda. Einmitt þessar gufuskipaferðir
Norðm. hafa sýnt mönnum, hvernig
gæti orðið komið gufuskipsferðum
hér ´alandi; þó hugm. hafi áður verið
komnar um gufuskipsferðir, þá voru
þær aðeins í lausu lopti, og nú fyrst
sáu menn, að það gat gengið; nú fyrst
sáu menn og, að það varð sú trafik
Lbs 488 4to, 0126r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 6 (Lbs 488 4to, 0126r)
hér, sem mönnum kom í ekki í hugarlund áður.
Jón frá Melum: Frummælandi skildi mig
ekki rjett. Mjer var ekki gefið neitt í Nor-
vegi, enda var jeg ekki í neinum kröggum,
og þurfti einskis með, svo jeg veit ekki
hvernig þeir hefðu snúizt við, ef svo hefði
verið. En þrátt fyrir það finnst mjer
þeir sýna mér þá mestu velvild, sem
jeg hef reynt, að minnsta kosti meiri en
Danir.
Sigf. Eymundsson: Fyrsti andmælandi
talaði um gjafir presta og Henr. Krohns
[því var sleppt að skrifa]. Hinr. Krohn er einn
af hinum skinheilögu mönnum í Norv.
Viðv. gufuskipinu J. S. er jeg enn á því
að það hafi gjört Ílssl. mikið mikið ógagn.
Gufuskip getr hér ekki borgað sig með eigin
innlendum kröptum, en það verðr að standa
í samb. við útlend félög: snnars stenzt það ei.
Lbs 488 4to, 0126v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 7 (Lbs 488 4to, 0126v)
Helgi Helgesen: Jeg held að yfirhöfuð sé á
milli góðr hugur Norðmanna á Íslend-
ingum, þó einstakir menn komi ekki vel
fram við oss. Tökum til dæmis þau
leikrit, sem báðar þjóðirnar semja, þar
sem Íslendingar koma fyrir í. Danir
láta Ísl. vera mestu aula og bjána, sem
varla getr sett á sig verzlun vetling, en
Norðm. láta helztu men persónur koma
fram vera Íslendinga, sem marga og
mikla góða kosti hafa, en ekkert illt eða hlægi-
legt. Viðvíkjandi verzlun Norðm. á Ísl.,
þá álít jeg að hún hafi meðfram verið
stofnuð af bróðurl. hug, en það er ekki að
búast við öðru, en kaupmenn hugsi um að
græða, eða að minnsta kosti vilji ekki tapa.
Jeg vil láta skömm þar skella, semá, nl.
á stjórn félagsins, en ekki á félaginu,
eða því síður á Norðm. í heild sinni.
Lbs 488 4to, 0127r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 8 (Lbs 488 4to, 0127r)
það er sjálfsagt, að gufuskipið var sent eptir
fjarskal. vitlausu plani, svo það getr engan
vegin borgað sig, þar sem það t.d.
kostaði 2-3000 rd. kolin um daginn.
það vr heimskul. að byrja á þessaru, heimsku-
legra að halda því áfram, en enn heimsku-
legast að þrjóskast við að vilja ekki hætta
við það, þegar það sást, að það gekk ekki
Snorri Jónsson: Viðv. velvilja Norðm
á Íslendingum etc þá vil jeg geta þess að
að þar sem forseti gat enn um að Danir
skömmuðu Ísl. í leikritum sínum, þá
hefur hann t víst meint, „Besöget i
Kjöbenhavn“, en hin isl. persóna, sem
þar er við átt, á ekki að vera Ísl. til
skammar, heldur hefr hún orðið nokkuð
afkáraleg af því hún var illa leikin.
Jón Bjarnason: Síðasti andmæl-
andi kom fram sem nokkurskonar
Lbs 488 4to, 0127v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 9 (Lbs 488 4to, 0127v)
procurator Dana, og skil jeg það svo sem
við ætlum fremur að reiða okkur okkur uppá
Norðmenn eða heldur en Dani. Norðmenn
hafa þó ekki farið eins illa með Ísl. og
Danir, og brúka ekki Ísl. til skrípa,
eins og Danir. Jeg vil því miklu fremur
vera í samb. við Dani Norðmenn heldur
en við Dani, sem við getum ekkert af lært.
Ísland og Danmörk hafa aldrei saman átt,
og jeg álít að þau muni ekki saman eiga.
Sigf. Eymundsson: Forseti var að tala um
hinn bróðurl. kærleika Norðm., en þeir geta
ekki skafið af okkur sómanum, þó þeir fegnir
vildu. J. B. talaði um að Norðm. væru
svo praktiskir í verzluninni, en jeg
vil ekki fara út í það meira.
Jónas Helgason: Jeg vil geta þess viðv.
því hvað Danir eru velviljaðir Ísl.,
að stiptamtsmannsfrúnni (sem er dönsk)
og mér lenti saman í því að tala um
Lbs 488 4to, 0128r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 10 (Lbs 488 4to, 0128r)
músik. Jeg sýndi henni einu sinni eptir bón
hennar cumphositian eptir mig, sem hún
dáðist að, meðan hún ekki vissi við hann
hún átti eptir hvern það var, en þegar það
var búið hún vissi það, þá var það búið.
þegar þetta stykki kom til Dana mætti það
engum illvilja, en yfir höfuð þykir ekkert
nýtil., sem Íslendingar sjálfir gjöra.
þetta er lítill vottur um en kala Dana
til vor yfirhöfuð.
þá álitið útrætt um þetta mál.
Á næsta fundi var ákveðið að tala
skyldi 1) um „barbarismas“ etc. og 2.) „hvernig
lífi stúdenta í Rkvík ætti að vera varið“; frum-
mælandi var: Lárus Halldórsson; andmæl-
endur: Jón Bjarnason og Sig. Guðmundsson.
þá var fundi slitið.
H.E.Helgesen Valdimar Briem.
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af:: Elsa
- Dagsetning: 02.2015
