Fundur 2.maí, 1864
Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1861-1866
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: 2. maí 1864
- Ritari: Helgi E. Helgesen
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti
Lbs 486_4to, 0064v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 1 (Lbs 486_4to, 0064v)
Ar 1864 2 Mai var fundur haldinn í fjelaginu og las þá
Krisján Jónsson upp draugasögu sanna er hann hafði orðið
orsök til og þótti hún ágæt í mörgum greinum.
Þvínæst innleiddi M. Jochumsen umræðuna aptur. J. Arnason
tók til máls og þótti gagnstætt æstafiskri skoðun að sálmur
væri ei lyrik og vildi ei hafa þau skipti en G. Magnusson
hafði gjört á ísl. kveðskap. Þarsem G. Magnussyni fanst
rímnakveðskapnum hafa farið aptur vissi Jón af 2 skaldum
í þessa stefnu fyrir norðan 1 fyrir vestan og haren Ara P. hjer
þá þeir máski engir nái S. Breiðfjörð synist honum því ei
Lbs 486_4to, 0065r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 2 (Lbs 486_4to, 0065r)
þessi þjóðlegi kveðskapur útdauður. Vill ei að þetta
kappakvæðislega skáldskaparskyn útdeyir. Didaktisku
og Statyriskur kveðskapur er hjer enn til; ber á þessari
skaldskapartegund í Sturlungu: "Hvaðan Rímir Ref
þenna", Þjófabænin, og fleira í vetur. -
Kristján Jonsson tók þá til máls. - Heldur fast við að
framfarir skáldskaparins sjeu ómetanlegar. Heldr ei að
nú sjeu meiri skáld uppi en áður, en menntunin meiri
og álítur því að skaldin standi nú betur að vígi. Skaldin
eru bundin við málið; málinu hefur farið fram og þó þeir
búi stundum málið til þá hjálpar hver öðrum. Hallgr.
Pjetursson var ágætt salmaskáld en hefur samt þó rím-
galla og málgalla, sem hann nú ef með þeirri menntun
sem menn nú hafa ei mundi hafa gjört sig sekan í.-
Í því að rúna áleit, haren að mönnum hefði farið
mjög mikið fram, allt stirðara þá aður en hjá þeim sem
á þessari öld irkja vel. Hjá engum eins vandað rím
og hjá J. Hallgrímssyni. - Álítur ei satt að sálmaskald-
skapur sje utdauður eða sje að hnigna því hann segist
hafa sjeð salma nýorða sem sjeu í mörgu agætir næst
eptir sálma Hallgr. Pjeturssonar. Álítur hag að sálma rímna
skaldskapur dofni svo að upp úr rustum hans geti sprottið
upp önnur kroptug skaldskapartegund.
Sigurður Guðmundsson álítur Eggert Olafsson kroptugt
skald sannar það með seinni partinum af Islandi; álítur
hann hafa átt mjög ljett með að irkja og verið náttúru
skáld. Tímarúnr og fleira er til frá fyrri öldum sem er
ágætt í satyriskum kveðskap. Álítur að Ulfarsrímur
Lbs 486_4to, 0065v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 3 (Lbs 486_4to, 0065v)
fyrri parturinn sje ágætt dæmi upp á episkan kveðskap
allt er það sagt með svo fáum orðum og ljóst að hann
álítur það agætan episkan kveðskap. S. Breiðfjörð
fer altaf út í lyrískan kveðskap.
M. Jochumsen þykir ei von á miklum sálmaskaldum
nú það vantar trúarlíf reyn það og raunir þær sem gjöra
hin kroptugu sálmaskáld. Sálmaskaldskapur jakka
við það sama og á firri öld. Við erum liprari nú en
máske ei eins auðríkir. Rímnakveðskapur mákse
kalmúneraði á þessari öld hjá S. Breiðfjörð, sem gjörði
þær rímurnar lyriskari en áður og var það ný stefna sem alþyða
tók vel á móti, og að hún tók fel á móti honum sýnir
að eitthvað hafi sjerlega ágætt í honum verið; eptir S Breið-
fjörð er enginn hans jafningi.- Um hinn þriðja víða
kafla vill hann ei tala að sinni.
G. Magnússon: Hann tók fram, að greining kveð-
skapar sé torveld hér. Síðan rakti hann grein
ina hjá Grikkjum og kom það þá ljóslega fram, að
skipting þeirra á 1 er hjá oss mjög ópraktisk. svo
var til dæmis um Melos og elegia einkum. Þetta
frndi líka Grikkir sjálfir með þ' að þr breyttu nöfn
m kveðskapar síns eptir tímanum; þannig
til dæmist tragófia og kémedia. Þannig virðist eðli
legast, að láta sálmakveðskap vera sér, en rímur
sér, og svo greininst annar kveðskapur á ymsa
vegu. Hann nefnir eina grein sem ekki var áðr
Lbs 486_4to, 0066r Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 4 (Lbs 486_4to, 0066r)
nefnd, nl. beinakerlingavísur. Rímnakveðsskapur er
í þeirri mynd sem hann er harla lélegr og það hefir
verið ætlun J Hallgr, að láta hann fá allt aðra og betri
stefnu. Hann leiddi rök að því, að ekki væri heldur
ohugsanlegt, að hefja nýjan episkan kveðsskap, en ein
hverir væri studdir til þess. Því næst nefndi hann stuttl
yms helztu skáld og gat þess, sem þeim mátti til lofs vera
Síðast lyktaði hann með því, að gjöra fullkominn skiln
að með rímum og sálmum.
Jón Þork. Skáldskap hefir mjög farið fram á þessari öld.
Kveðskapr fyrri alda er frá 14 öld og allt fram að þessari
töluvert lakari. Á 16. öld er ekkert fagrt í skáldskap. Á 14. öld
er Hallgr. Pétrss. bezt zsálmask. Þó eru miklir málgallar og
smekk legsur. Stef. Ól. hefr ekki er það fullr með glamr. Á 18.
öld er Eggert Ol. fyrst að telja. Hann er víða styrðr, en þó
mikl betra skáld en Stefán Ól. Jón Þorks. heyrir bæði til 18.
og 19. öldina; hann vantar smekk en leggr þó vel út út-
lend kvæði á íslenzku. Gröndal eldri er ágætt skáld að
smekk og málfegurð. Því næst er Bjarni og Jónas; þeir eru
hin beztu skáld og fremri öllum eldri skáldum. Jónas
er allra lipra manna liprastr og orðhagastur. - Sig. Petrss:
byrjar nef nýja stefnu í salyriskum kveðskap. Bjarni
kemr og víða með nýjar hugmyndir, og Jónas hefir
fegurst form, og skapar fjölda mörg orð forkunnar fögur
Sig. Málari: Tók fram kosti St. Ól. og var þá lesið upp
kvæði hans eitt: Eg veit eina baugalín og fékk það goð-
an róm. Nú tóku margir til máls í senn. Sv. Skúlas. tók
snöggvast fram að í skáldskap þyrfti einkum að meta
andrík og djúpar hugsanir.
Lbs 486_4to, 0066v Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn.
Bls. 5 (Lbs 486_4to, 0066v)
G. Gunn. sagði að varséð mundi hvort skáldskapr hefði
tekið verulegum framförum; formið hefir líklega batn-
að, en efnið mim ekki betra; studdi hann þetta álit
með tveim erendum eptir séra Björn í Laufási.
Forseti: Tók fra, að sér hefði ef til vill þótt menn vera
heldr fjölesdir um framför og apturför, en haldi sér ekki fast
við breytinguna; síðan gat hann þess sem áðr hafði
verið nas látið í ljósi, að form væri betra og orðfegurð meiri
Gísli Magn. Málfegurð er ekki með öllu komið undir kveð-
skap. Jóns postilla er með betra máli að tiltölu en nýjar
prédikanabækr. Jón Þork. sagði að Jónspostilla væri ein-
stök sem mælskurit og ætti ekki skylt við skáldskap
Ymsir tóku nú til máls. Matthías l mælti fram með
skáldskapargipt Hallgríms Petrss. - Veðrahjálmur lesinn.
G. Magn. tók þá fram af orðum Matt. að episkum
kveðskap hefði ekki farið fram eptir Hómer.
Næst verður talað um frísspursmálin sem nú komast eð að
og Hverjir Islendingar sýndu mestan drengskap og hverjir voru
mestir nýðingar á söguöldinni. Fummælandi Sv. Skúlason
andmælendur Jón Þorkelsson og Sigurður Guðmundsson
Fundi slitið
H.E.Helgesen
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af:: Eiríkur
- Dagsetning: XX.XX.2011
