Fundur ódagsett 1865
- Handrit: Fundarbók Kvöldfélagsins 1861-1866
- Safn: Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Dagsetning: Ódagsett, 1865 (á bilinu 4.2—22.2 ?)<ref group="sk"> Færslurnar umhverfis þessa eru dagsettar svo: 19. janúar, 3. febrúar, ódagsett (þessi), 23. janúar, 2. marts, 16. marz. Dagsetningin 23. janúar er því líklega misritun og sú ódagsetta því á bilinu 4. feb.—22. feb.</ref>
- Ritari: Helgi E. Helgesen
- Staðsetning höfundar: Reykjavík
- Viðstaddir: XXX
- Lykilorð:
- Efni:
- Nöfn tilgreind: XXX
Texti:
Árið 1865 var fundur haldinn í Kvfl. Sigurður
Málari Guðmundsson ræddi um það hve „í hverju
húsabyggingar vorar þyrftur endurbóta við“.
Sannaði hann fyrst hversu torfbyggingar vorar
væru bæði verkþjófur, heilsuþjófur og peningaþjófur;
þær fegju hinn dýra við, en þurfa svo opt viðgerða.
Fornmenn höfðu stærri, hærri og rúmbetri og haganlegri
hús; þeir höfðu fleiri (en smærri) glugga og reikháfar
því voru þeirra hús loptbetri og þægilegri. Langeldar
aflagðir 1250; þá minkuðu húsin vegna kuldans.
Baðstofugufan eiðileggur hús og fólk, einhver sú
mesta skaðsemi torfbygginga og „baðstofa“. En tók
hann fram birtuskorturin, óhollur og allan þroska
kirkjandi. Göngin of long full með koppa og keitu,
sagga og svínarí aðalókostur vorrar aldar húsa-
kynna. Í fornöld höfðu menn anddyri á þess stað.
Menn kunna ekki að snúa húsum eptir áttum:
eptir áttum og undan bruna og eiðilegging.
Að sofa og sitja í sama húsi er ósiður ókollur;
ósiður er líka að konur og karlar soft hvert inna
um annað. Øðruvísi var hverkki (?) þetta í fornöld.
Áður voru kvennadyr; útihús fallega rest nokkuð
langt frá bænum eða skálanum; þá voru kamrar
tíðkaðir; baðhúsin gömlu og kjallarar á heldri
bæjum ættu að komast á. Ørsök þess að fólk
getur ekki fjölgað á landinu er torfhúsabyggingin.
Gleðin flýr líka þessi hryggilegu furðu hýbýli, meðfram
af þessu eru vikivakar og aðrar þjóðgleðir liðnar
undir lok. Vegna þessa ríður ærið mikið á að
hætta við „torfið“ en byggja úr s t e i n i.
Svissar hafa enn vindhana á húsum og ræður Sig.
til að geyma þá en ekki gleyma þeim nje týna. Ymsir
tóku ex anditorio til orða um þetta áríðandi mál og hvöttu
menn hvor annan til að vekja athygli náungans á þessu.
Gunnar Gunnarsson skoraði á frummælanda sjálfan að
rita alþýðu hugvekju og leiðbeining á því að bæta úr þessu
þjóðböli sem veldur kirking og ógerð í þjóðinni. Forseti
tók fram að þegar byggt væri steinhús yrði vegna kuldans
að hafa kjallara undir til að draga úr hinum mikla
kulda. Þá reis deila móti Sigurði um að reynandi væri
að brýna þetta fyrir alþýðu. Sigurður segir nei, en við jú.
Til næsta fundar var ákveðin kappræða 1, um hegðun presta á
Islandi frummælandi J. Hjaltalín. Andmælendur J. Arnason og
M. Jochumsson. 2 um böðin og 3 um skyr í fornöld etc. Frum-
mælandi S. Guðmundsson. Andmælendur J. Þorkelsson og Sv.
Skúlason.
Fundi slitið.
H. E. Helgesen
- Athugasemdir:
- Skönnuð mynd:
- Skráð af:: Eiríkur
- Dagsetning: 7. desember 2011
Sjá einnig
Skýringar
<references group="sk" />
Tilvísanir
<references />
