„1861“: Munur á milli breytinga
Úr Sigurdurmalari
Fara í flakkFara í leit
Ekkert breytingarágrip |
m (→Á Íslandi) |
||
| (74 millibreytinga eftir 2 notendur ekki sýndar) | |||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
{{Ár| | {{Ár| | ||
[[1858]]|[[1859]]|[[1860]]|[[1861]]|[[1862]]|[[1863]]|[[1864]]| | [[1858]]|[[1859]]|[[1860]]|[[1861]]|[[1862]]|[[1863]]|[[1864]]| | ||
[[ | [[1850–1859]]|[[1860–1869]]|[[1870–1879]]| | ||
[[18. öldin]]|[[19. öldin]]|[[20. öldin]]| | [[18.öldin]]|[[19.öldin]]|[[20.öldin]]| | ||
}} | }} | ||
==Frjettir== | ==Frjettir== | ||
*'''Frjettir frá nýári 1860 til vordaga 1861''' [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1998115 Skírnir, 35. árg.] | *'''Frjettir frá nýári 1860 til vordaga 1861''' [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1998115 Skírnir, 35. árg. 1861] | ||
*'''Frjettir frá nýári 1861 til vordaga 1862''' [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1998241 Skírnir, 36. árg.] | *'''Frjettir frá nýári 1861 til vordaga 1862''' [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1998241 Skírnir, 36. árg. 1862] | ||
==Atburðir á Íslandi== | ==Atburðir á Íslandi== | ||
* | * 23. maí - Gífurlegt [http://www.raunvis.hi.is/~alexandr/glaciorisk/index.html jökulhlaup] (líklega tengt gosi í Grímsvötnum) olli mikilli eyðileggingu á landi nálægt Svínafelli, Hofi, og Hofsnesi. | ||
* Thora Melsteð gerði [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=4549522 uppkast] að fyrirkomulagi væntanlegs kvennaskóla | |||
* „Ógiftar konur, 25 ára og eldri, urðu myndugar (sjálfráða og fjárráða). Giftar konur voru áfram ómyndugar (til ársins 1900)“ ([http://kvennasogusafn.is/index.php?page=artoel-og-afangar Kvennasögusafn Íslands]) | |||
'''Fædd''' | '''Fædd''' | ||
* 4 des. – [[Hannes Hafstein]] (d. 1922) | |||
* Bjarni Þorsteinsson (d. 1938) (''Íslensk þjóðlög'') | |||
* Sæmundur Eyjólfsson (d. 1896) | |||
* Magnús Blöndal Jónsson (d. 1956) | |||
'''Dáin''' | '''Dáin''' | ||
== Atburðir Erlendis== | == Atburðir Erlendis== | ||
* 8 | * 8 feb. Sex fylki sem hafa sagt sig úr lögum við Bandaríkin, lýsa yfir stofnun 'The Confederate States of America' Jefferson Davis er kjörinn forseti til bráðabirgða. | ||
* 4 | * 4 mars. Abraham Lincoln tekur við embætti foreta Bandaríkjanna. | ||
* 12. | * 17 mars: Ítalia sameinuð í eitt konungsríki undir Viktor Emmanúel II, konungi Sardiníu. | ||
* 12. apríl: Borgarastríðið (þrælastríðið/ 'The Civil War') hefst í Bandaríkjunum með árás á Sumner-virki í Suður-Karólínu fylki. | |||
'''Fædd''' | '''Fædd''' | ||
* 7 | * 7 maí – [http://en.wikipedia.org/wiki/Rabindranath_Tagore Rabindranath Tagore], Indverskur rithöfundur, hvatamaður að sköpun Indverskrar þjóðernismenningar og Nóbelsverðlaunahafi (d. 1941) | ||
* | * [http://en.wikipedia.org/wiki/Rudolf_steiner Rudolf Steiner], heimspekingur (d. 1925) | ||
'''Dáin''' | '''Dáin''' | ||
* | * [http://en.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Barrett_Browning Elizabeth Barrett Browning] (1806-1861) | ||
==Sigurður Guðmundsson málari og Kvöldfélagsmenn== | ==Sigurður Guðmundsson málari og Kvöldfélagsmenn== | ||
[[Mynd:Sarpur-599927.jpg|300px|thumb|left| Sigurður Guðmundsson, [[Vasabók_(SG-03-3)|Vasabók 1861]].]] | |||
* [[Fundur_27.jan.,_1861|27. janúar]]: "Leikfélag Andans" formlega stofnað í Reykjavík af hópi ungra menntamanna. Nafninu er fljótlega breytt í "[[Kvöldfélagið|Kvöldfélagið]]." | |||
* ágúst/september: "Herra yfirkennari [[Björn Gunnlaugsson]] er nýkominn austan frá Þíngvöllum, er hann hafði dvalizt þar vikutíma til þess að mæla þar hinn forna alþíngisstað, búðastæði öll, afstöðu o. s. frv., mun þetta starf herra yfirkennarans að líkindum síðar meir koma almenníngi fyrir sjónir, því vjer efum alls eigi, að það verði gjórður reglulegur uppdráttur yfir þenna nafnfræga þingstað, sem hver Íslendingur ætti að sjá. Sigurður málari var og í þessari för með herra B. Gunnlaugssyni. Heyrt höfum vjer að starf þetta sje gjört fyrir fornfræðafjelagið." [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2038713 ''Íslendingur'', 2. árg., 10. tbl.] | * ágúst/september: "Herra yfirkennari [[Björn Gunnlaugsson]] er nýkominn austan frá Þíngvöllum, er hann hafði dvalizt þar vikutíma til þess að mæla þar hinn forna alþíngisstað, búðastæði öll, afstöðu o. s. frv., mun þetta starf herra yfirkennarans að líkindum síðar meir koma almenníngi fyrir sjónir, því vjer efum alls eigi, að það verði gjórður reglulegur uppdráttur yfir þenna nafnfræga þingstað, sem hver Íslendingur ætti að sjá. Sigurður málari var og í þessari för með herra B. Gunnlaugssyni. Heyrt höfum vjer að starf þetta sje gjört fyrir fornfræðafjelagið." [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2038713 ''Íslendingur'', 2. árg., 10. tbl.] | ||
* '''Fundir''': [[Fundur_27.jan.,_1861|27.jan.]] (Lög félagsins), [[Fundur_26.jan.,_1861|26.jan.]], [[Fundur_2.feb.,_1861|2.feb.]] [[Fundur_9.feb.,_1861|9.feb.]], [[Fundur_11.feb.,_1861|11.feb.]], [[Fundur_16.feb.,_1861|16.feb.]], [[Fundur_23.feb.,_1861|23.feb.]], [[Fundur_2.mar.,_1861|2.mar.]], [[Fundur_9.mar.,_1861|9.mar.]], [[Fundur_16.mar.,_1861|16.mar.]],[[Fundur_23.mar.,_1861|23.mar.]], [[Fundur_30.mar.,_1861|30.mar.]], [[Fundur_6.apr.,_1861|6.apr.]], [[Fundur_20.apr.,_1861|20.apr.]], [[Fundur_5.maí,_1861|5.maí]], [[Fundur_7.maí,_1861|7.maí]], [[Fundur_18.maí,_1861|18.maí]], [[Fundur_2.jun.,_1861|2.jun.]], [[Fundur_16.jun.,_1861|16.jun.]], [[Fundur_24.jun.,_1861|24.jun.]], [[Fundur_8.okt.,_1861|8.okt.]], [[Fundur_12.okt.,_1861|12.okt.]], [[Fundur_19.okt.,_1861|19.okt.]], [[Fundur_22.okt.,_1861|26.okt.]], [[Fundur_5.nóv.,_1861|5.nóv.]], [[Fundur_23.nóv.,_1861|23.nóv.]], [[Fundur_30.nóv.,_1861|30.nóv.]], [[Fundur_7.des.,_1861|7.des.]], [[Fundur_14.des.,_1861|14.des.]], [[Fundur_21.des.,_1861|21.des.]], [[Fundur_28.des.,_1861|28.des.]]. | |||
* '''Bréf''': [[SGtilJS-61-28-09|Frá Sigurði Guðmundssyni til Jóns Sigurðssonar forseta (28.sep.)]], [[1_bréf_(SG-02-199)|Bréf frá Carl Emil Wessel til Sigurðar Guðmundssonar (31.okt.)]] | |||
* '''Vasabækur''': [[Vasabók_(SG-03-3)|Vasabók 1861]] | |||
==Bókmenntir== | ==Bókmenntir== | ||
| Lína 42: | Lína 56: | ||
===Á Íslandi=== | ===Á Íslandi=== | ||
[[File:JS-Varningsbok-1861.png|thumb|right| [[Jón Sigurðsson]], ''[http://baekur.is/bok/000208959/Litil_varningsbok__handa Lítil varníngsbók, handa bændum og búmönnunm á Íslandi, samin eptir ymsum skýrslum]''. Kaupmannahöfn 1861.]] | |||
* | |||
* Stafrófskver handa börnum | |||
* Minni Íslands: 6. október 1861 | |||
* ''Minni Friðriks konungs hins sjöunda: 6. október 1861'' | |||
* ''Líkræður og erfiljóð eptir umboðsmann Runólf Magnús Ólsen: kammerráð Jón Jónsson: frú Ingunni Gunnlaugsdóttur: og erfiljóð eptir mad. Guðrúnu Runólfsdóttur Ólsen'' | |||
* ''Frumvarp til nýrrar jarðabókar fyrir Ísland'' | |||
* Benedikt Gröndal Sveinbjarnarson, ''Sagan af Heljarslóðarorrustu'' | |||
* Bjarni Jónsson, ''Rímur af Amóratis konungi'' | |||
* Fouqué Friedrich de la Motte, ''Úndína'' | |||
* Friðfinnur Illugason, ''Sök má í salti liggja'' | |||
* Halldór Kr Friðriksson, ''Íslenzk málmyndalýsing'' | |||
* Hannes Bjarnason, ''Rímur af Skanderberg epirótakappa'' | |||
* Harboe Ludvig og Sigurður Melsteð, ''Hin óumbreytta Augsborgarjátning'' | |||
* Helgi G. Thordersen, ''Evangelisk kristileg Sálma-bók, til brúkunar í kirkjum og heimahúsum'' | |||
* Jón Sigurðsson, [http://baekur.is/bok/000208959/Litil_varningsbok__handa ''Lítil varníngsbók, handa bændum og búmönnunm á Íslandi, samin eptir ymsum skýrslum''] | |||
* Kloster A., ''Hinn mikli alræmdi verkstaður: skilyrði fyrir viðhaldi hans og hvernig megi steypa honum'' | |||
* Musäus Johann Karl August og Steingrímur Thorsteinsson, ''Þöglar ástir'' | |||
* Pétur Guðjohnsen, ''Íslenzk sálmasaungs- og messubók með nótum'' | |||
* Pétur Pétursson og Sigurður Melsteð, ''Skýringar yfir nokkra staði í Nýja testamentinu'' | |||
* Sharp, Isaac. ''Hvað segir ritningin?'' | |||
* Sighvatur Grímsson og Gísli Konráðsson, ''Íslendingasögur. Eftir bestu handritum, mjög óvíða til, frá fornöld. Skrifaðar í köldum og óhentugum sjó[búðum] með allar í landlegum en endaðar í Flatey á Breiðafirði 1867 af [nafn skrifara, Sighvats Grímssonar Borgfirðings, hér með rúnaletri] 1. október 1861 - 13. desember 1867'' | |||
* ''Laxdæla saga: brot'', útgefandi er talinn Sveinn Skúlason | |||
===Erlendis=== | ===Erlendis=== | ||
[[File:Oxonian.png|thumb|left| Frederick Metcalfe, ''[http://archive.org/details/oxonianinicelan00metcgoog The Oxonian in Iceland.]''. Longman, Green, Longman & Roberts, London 1861.]] | |||
[[File:GeorgeDasent-The_story_of_burnt_Njal-1861.png|350px|thumb|right|''''The Story of Burnt Njal'', útg. Edmonston and Douglas, 1861 [http://www.archive.org/details/storyburntnjalo01dasegoog 1.bindi]''. London: Edmonston and Douglas, 1861.]] | |||
*''' | * Charles Dickens ''Great Expectations'' | ||
* Fyodor Dostoyevsky. ''Unizhennye i oskorblennye'' ("The Insulted and Humiliated.") | |||
* | * Frederick Metcalfe. [https://archive.org/details/oxonianinicelan01metcgoog ''The Oxonian in Iceland''.] London: Green, Longman, and Roberts, 1861. | ||
* George Eliot, ''Silas Marner'' | |||
* William Makepeace Thackeray, ''The Adventures of Philip'' | |||
* Charles Baudelaire, ''Les fleurs du mal'', 2. úgt. | |||
* Karl Marx and Friedrich Engels - Writings on the U.S. Civil War | |||
== | ==Myndist== | ||
===Á Íslandi=== | ===Á Íslandi=== | ||
===Erlendis=== | ===Erlendis=== | ||
[[File:Dante_Gabriel_Rossetti_-_Fair_Rosamund.jpg|250px|thumb|right| Dante Gabriel Rossetti, ''Fair Rosamund'']] | |||
[[File:Elisabeth_Jerichau-Baumann-Halgjerde-Islandsk_costume1861.jpg|250px|thumb|right| Elisabeth Jerichau-Baumann, ''Halgjerde - Islandsk costume'']] | |||
*Richard Ansdell - ''[http://www.liverpoolmuseums.org.uk/walker/collections/19c/ansdell.aspx The Hunted Slaves]'' | |||
*John Bell - ''[http://en.wikipedia.org/wiki/Crimean_War_Memorial Crimean War Memorial]'' (London) | |||
*Jean-Léon Gérôme - ''[http://en.wikipedia.org/wiki/File:Jean-Léon_Gérôme,_Phryne_revealed_before_the_Areopagus_(1861)_-_01.jpg Phryne before the Areopagus]'' | |||
*Thomas Dow Jones - ''[http://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Lincoln_(bust_by_Jones) Abraham Lincoln]]'' (bust) | |||
*Daniel Maclise - ''[http://www.explore-parliament.net/nssMovies/06/0647/0647_.htm The Meeting of Wellington and Blücher]'' (wall painting in [[Palace of Westminster]], 1860-61) | |||
*Édouard Manet - ''[http://en.wikipedia.org/wiki/Boy_Carrying_a_Sword Boy Carrying a Sword]'' | |||
* John Morgan - ''[http://en.wikipedia.org/wiki/File:The_Jury_by_John_Morgan.jpg Gentlemen of the Jury]'' | |||
*Joseph Noel Paton - ''[http://en.wikipedia.org/wiki/File:Luther_at_Erfurt_-_Justification_by_Faith.jpg Dawn: Luther at Erfurt - Justification by Faith]]'' | |||
*Dante Gabriel Rossetti: [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Dante_Gabriel_Rossetti_-_Fair_Rosamund.jpg Fair Rosamund], [http://www.tate.org.uk/art/artworks/rossetti-lucrezia-borgia-n03063 Lucrezia Borgia] | |||
* Frederic Edwin Church - [http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Datei:Our_Banner_in_the_Sky_1861.jpg Our Banner in the Sky] | |||
* Elisabeth Jerichau-Baumann - [Halgjerde - Islandsk costume] | |||
== Leiklist == | |||
===Á Íslandi=== | |||
* | * | ||
===Erlendis=== | |||
* Det kongelige Teaters repertoire: | |||
[http://www.litteraturpriser.dk/1850t/t1850kgl113.htm Sæson nr 113 (1860-61)] | |||
== Annað == | == Annað == | ||
| Lína 62: | Lína 125: | ||
[[Category: | [[Category:1860-1869]][[Category:19.öldin]][[Category:Tímaás]][[Category:All entries]] | ||
Nýjasta útgáfa síðan 2. ágúst 2016 kl. 03:04
| Ár |
| Áratugir |
| Aldir |
Frjettir
- Frjettir frá nýári 1860 til vordaga 1861 Skírnir, 35. árg. 1861
- Frjettir frá nýári 1861 til vordaga 1862 Skírnir, 36. árg. 1862
Atburðir á Íslandi
- 23. maí - Gífurlegt jökulhlaup (líklega tengt gosi í Grímsvötnum) olli mikilli eyðileggingu á landi nálægt Svínafelli, Hofi, og Hofsnesi.
- Thora Melsteð gerði uppkast að fyrirkomulagi væntanlegs kvennaskóla
- „Ógiftar konur, 25 ára og eldri, urðu myndugar (sjálfráða og fjárráða). Giftar konur voru áfram ómyndugar (til ársins 1900)“ (Kvennasögusafn Íslands)
Fædd
- 4 des. – Hannes Hafstein (d. 1922)
- Bjarni Þorsteinsson (d. 1938) (Íslensk þjóðlög)
- Sæmundur Eyjólfsson (d. 1896)
- Magnús Blöndal Jónsson (d. 1956)
Dáin
Atburðir Erlendis
- 8 feb. Sex fylki sem hafa sagt sig úr lögum við Bandaríkin, lýsa yfir stofnun 'The Confederate States of America' Jefferson Davis er kjörinn forseti til bráðabirgða.
- 4 mars. Abraham Lincoln tekur við embætti foreta Bandaríkjanna.
- 17 mars: Ítalia sameinuð í eitt konungsríki undir Viktor Emmanúel II, konungi Sardiníu.
- 12. apríl: Borgarastríðið (þrælastríðið/ 'The Civil War') hefst í Bandaríkjunum með árás á Sumner-virki í Suður-Karólínu fylki.
Fædd
- 7 maí – Rabindranath Tagore, Indverskur rithöfundur, hvatamaður að sköpun Indverskrar þjóðernismenningar og Nóbelsverðlaunahafi (d. 1941)
- Rudolf Steiner, heimspekingur (d. 1925)
Dáin
- Elizabeth Barrett Browning (1806-1861)
Sigurður Guðmundsson málari og Kvöldfélagsmenn
- 27. janúar: "Leikfélag Andans" formlega stofnað í Reykjavík af hópi ungra menntamanna. Nafninu er fljótlega breytt í "Kvöldfélagið."
- ágúst/september: "Herra yfirkennari Björn Gunnlaugsson er nýkominn austan frá Þíngvöllum, er hann hafði dvalizt þar vikutíma til þess að mæla þar hinn forna alþíngisstað, búðastæði öll, afstöðu o. s. frv., mun þetta starf herra yfirkennarans að líkindum síðar meir koma almenníngi fyrir sjónir, því vjer efum alls eigi, að það verði gjórður reglulegur uppdráttur yfir þenna nafnfræga þingstað, sem hver Íslendingur ætti að sjá. Sigurður málari var og í þessari för með herra B. Gunnlaugssyni. Heyrt höfum vjer að starf þetta sje gjört fyrir fornfræðafjelagið." Íslendingur, 2. árg., 10. tbl.
- Fundir: 27.jan. (Lög félagsins), 26.jan., 2.feb. 9.feb., 11.feb., 16.feb., 23.feb., 2.mar., 9.mar., 16.mar.,23.mar., 30.mar., 6.apr., 20.apr., 5.maí, 7.maí, 18.maí, 2.jun., 16.jun., 24.jun., 8.okt., 12.okt., 19.okt., 26.okt., 5.nóv., 23.nóv., 30.nóv., 7.des., 14.des., 21.des., 28.des..
- Bréf: Frá Sigurði Guðmundssyni til Jóns Sigurðssonar forseta (28.sep.), Bréf frá Carl Emil Wessel til Sigurðar Guðmundssonar (31.okt.)
- Vasabækur: Vasabók 1861
Bókmenntir
Á Íslandi
- Stafrófskver handa börnum
- Minni Íslands: 6. október 1861
- Minni Friðriks konungs hins sjöunda: 6. október 1861
- Líkræður og erfiljóð eptir umboðsmann Runólf Magnús Ólsen: kammerráð Jón Jónsson: frú Ingunni Gunnlaugsdóttur: og erfiljóð eptir mad. Guðrúnu Runólfsdóttur Ólsen
- Frumvarp til nýrrar jarðabókar fyrir Ísland
- Benedikt Gröndal Sveinbjarnarson, Sagan af Heljarslóðarorrustu
- Bjarni Jónsson, Rímur af Amóratis konungi
- Fouqué Friedrich de la Motte, Úndína
- Friðfinnur Illugason, Sök má í salti liggja
- Halldór Kr Friðriksson, Íslenzk málmyndalýsing
- Hannes Bjarnason, Rímur af Skanderberg epirótakappa
- Harboe Ludvig og Sigurður Melsteð, Hin óumbreytta Augsborgarjátning
- Helgi G. Thordersen, Evangelisk kristileg Sálma-bók, til brúkunar í kirkjum og heimahúsum
- Jón Sigurðsson, Lítil varníngsbók, handa bændum og búmönnunm á Íslandi, samin eptir ymsum skýrslum
- Kloster A., Hinn mikli alræmdi verkstaður: skilyrði fyrir viðhaldi hans og hvernig megi steypa honum
- Musäus Johann Karl August og Steingrímur Thorsteinsson, Þöglar ástir
- Pétur Guðjohnsen, Íslenzk sálmasaungs- og messubók með nótum
- Pétur Pétursson og Sigurður Melsteð, Skýringar yfir nokkra staði í Nýja testamentinu
- Sharp, Isaac. Hvað segir ritningin?
- Sighvatur Grímsson og Gísli Konráðsson, Íslendingasögur. Eftir bestu handritum, mjög óvíða til, frá fornöld. Skrifaðar í köldum og óhentugum sjó[búðum] með allar í landlegum en endaðar í Flatey á Breiðafirði 1867 af [nafn skrifara, Sighvats Grímssonar Borgfirðings, hér með rúnaletri] 1. október 1861 - 13. desember 1867
- Laxdæla saga: brot, útgefandi er talinn Sveinn Skúlason
Erlendis
- Charles Dickens Great Expectations
- Fyodor Dostoyevsky. Unizhennye i oskorblennye ("The Insulted and Humiliated.")
- Frederick Metcalfe. The Oxonian in Iceland. London: Green, Longman, and Roberts, 1861.
- George Eliot, Silas Marner
- William Makepeace Thackeray, The Adventures of Philip
- Charles Baudelaire, Les fleurs du mal, 2. úgt.
- Karl Marx and Friedrich Engels - Writings on the U.S. Civil War
Myndist
Á Íslandi
Erlendis
- Richard Ansdell - The Hunted Slaves
- John Bell - Crimean War Memorial (London)
- Jean-Léon Gérôme - Phryne before the Areopagus
- Thomas Dow Jones - Abraham Lincoln] (bust)
- Daniel Maclise - The Meeting of Wellington and Blücher (wall painting in Palace of Westminster, 1860-61)
- Édouard Manet - Boy Carrying a Sword
- John Morgan - Gentlemen of the Jury
- Joseph Noel Paton - Dawn: Luther at Erfurt - Justification by Faith]
- Dante Gabriel Rossetti: Fair Rosamund, Lucrezia Borgia
- Frederic Edwin Church - Our Banner in the Sky
- Elisabeth Jerichau-Baumann - [Halgjerde - Islandsk costume]
Leiklist
Á Íslandi
Erlendis
- Det kongelige Teaters repertoire:
_-_01.jpg){kind=link}
